Ayda ikiden fazla bas agrin varsa doktora

[eg24]

Kis aylarinda soguk havalarin gelmesiyle birlikte herkes bas agrisinin siddetinden ve görülme sikligindan sikayet ediyor. Liv HOSPITAL Bas Agrisi Merkezi’nden Nöroloji Uzmani Prof. Dr. Mustafa Ertas “Özellikle migreni olan hastalar çok dikkatli olmali” diyor ve uyariyor: “Kesinlikle banyo yapip disari çikmayin ve basiniza bere takin.”

Neden basimiz agriyor?

Bas agrisinin en çok yasandigi durumlar; migren ve gerilim tipi bas agrilari. Gerilim tipi bas agrilari daha çok sinirsel nedenlerle oluyor ve hafif geçiyor. Sikistirici bir agri olmuyor, zonklamiyor, bulanti yapmiyor, basi oynatmakla artis göstermiyor, çok siddetli geçmiyor. Bu tip agrilar aslinda dogrudan dogruya stresle baglantili. Sadece gerilim tipi bas agrisi yasayanlarin orani migren agrisi yasayanlara göre çok daha az. Bas agrisi çekenlerde akla ilk gelen migren olmali. Türkiye’de her dört kadindan biri migren agrilari yasiyorken erkeklerde bu oran 12 erkekte bire düsüyor. Hiç migreni olmayip sadece stres bas agrilarindan yakinan hastalarin orani ise yüzde 5 dolayinda. Migren fiziksel bir hastalik. Migreni herhangi bir sey tetiklediginde beyin zarinda iltihaplanma, damarlarda sisme ve agri oluyor.

Migren kadinlari daha çok vuruyor

Soguk bas agrilarini tetikleyebilir ama lodos kadar degil. Sadece gerilim tipi ve stresten bas agrisi çekenler için soguk bir tetikleyici degildir ama migren için tetikleyici olabilir. Bir migren atagi sirasinda atagi durdurmanin hizli ve etkili yollarindan birinin basa çok soguk uygulamak oldugunu unutmamak lazim. Basin üzerine buz konabilir ya da soguk suyla yikanabilir.

En büyük tetikleyici hava degisimi

Soguk hava migrende tetikleyici de olabilir. Lodos ise migrende özellikle tetikleyicidir. Hava degisim dönemleri yani mevsim dönümleri daha çok tetikleyicidir. Kadinlarda çok daha fazla migren görülüyor ve hastalarin önemli bir kismi ev hanimi. Migrenli ev hanimlari lodoslu günlerde disariyla temastan kaçinmali. Migren tetikleyicisi olarak hava degisimi erkeklerde ilk sirayi, kadinlarda ise ikinci sirayi aliyor. Lodosla tasinan havanin üzerindeki bazi mikropartiküller migren için tetikleyici olabilir, iltihabi duruma sürükleyebilir. Hava durumu raporlarinda da artik “Sahra çöl tozlari yagmuru var” diye söylüyorlar. Diger rüzgârlarla tasinan tozlarin böyle bir etki yapmadigi biliniyor ama lodosun böyle bir etkisi var. Bu yüzden pek çok migren hastasi havanin lodoslu oldugunu bas agrisindan anlayabilir.

Bazi agrilar günlük hayattan kopartir

Yineleyici veya rahatsiz edici bas agrisi olanlar doktora gitmeli. Bu agri sik oluyorsa mutlaka gidilmeli. Kadinlar erkeklerden 3 kat daha fazla migren agrisi çekiyor. Ve kadinlarda agri erkeklere göre daha uzun sürüyor. Kadinlarda ortalama süre bir buçuk gün, erkeklerde ise bir gün. Bulanti ve kusma kadinlarda daha sik görülüyor. Kadinlarin daha siddetli migren ataklari olabilir. Hastalarin çogu genellikle agrilarinin çok siddetli oldugundan yakinir. Ve genellikle günlük hayata devam edemeyecek, is bile yaptirmayacak agrilar çekerler.

Felç riski artiyor

Bir hastanin bir ayda ikiden fazla atagi oluyorsa mutlaka düzenli bir tedaviye alinmali. Her gün ilaç alinarak migren ortadan kaldirilmaya çalisilmali. Bir ayda iki defadan daha az agri çekenler de doktora gitmeli. Migren hastalarinin beste birinden aurali diye tabir edilen bas agrisi görülüyor. Bu hastalarda bir tarafi görememe, gözünde isik çakma, çizgiler görme gibi belirtiler oluyor. Ve bu belirtilere sahip olanlarin dogum kontrol hapi, östrojen içeren ilaçlar kullanmasi ya da sigara içmesi durumunda topluma göre 15 kat daha fazla felç riski ortaya çikiyor. Aurali migreni olan bir kadin hem dogum kontrol hapi kullanir hem de sigara içerse bu risk 30 katina kadar çikabiliyor. Bu yüzden migrenin tipinin ayirt edilmesi önemli. Özellikle aurali migrene sahip olanlar ayda bir ya da iki ayda bir agri çekiyorlar. Sik agri çekmedikleri için “Doktora gitmeme gerek yok” diye düsünmemeliler. Bu hastaligin tespiti için doktora basvurmak sart.

Bu kurallara uyun, agridan kurtulun

• Soguk ve rüzgarli havalarda basinizi bere, atki gibi koruyucu bir seyler örtün.

• Sabah banyo yapip sokaga çikmayin. Gece banyo yapip saçinizi iyice kurutun. Banyo yapip disari çikarsaniz basiniz, sogugu esintiyi daha çok hissedecektir.

• Rüzgarda durmayin. Basa dogrudan gelen rüzgari önlemek çok önemli.

• Ev veya araçta klimayi dogrudan yüzünüze üfletmeyin. Çok siddetli çalistirmayin.

• Migreninizi lodos tetikliyorsa o gün disari çikmamaya çalisin. Kapiyi bile açip o havayi içeri aldiginizda evinizde lodosun etkisini yasama sansiniz var.

• Araba yolculugunda pencereyi esintiyi hissedeceginiz sekilde açmayin. Kapali ortam migren için tetikleyici olabilir. Sigara gibi mesela. Ama yine de arabada içeri hava girsin diye dogrudan yüzünüze esecek sekilde cami açmayin.

• Saç kurutma makinesini ilik ayarda kullanin. Ne çok sicak ne de çok soguk olmali. Vücut isisina yakin olmali ve hizli üflememeli.

• Jöle sürmeyin. Çünkü jöle iletkenligi artiriyor. Aslinda anneler çocuklara kizmakta çok hakli. Genç migrenli hastalarla büyük bir sikintimiz bu.