Grip hakkinda “dogru” bilinen 8 “yanlis”
 

Hemen hepimiz gribi basit bir üst solunum enfeksiyonu olarak görüyoruz. Griple ilgili “dogru” sandigimiz “yanlis” bilgilerimiz nedeniyle de hastaligin solunum yollarinda ciddi tablolar olusturmasina yol açabiliyoruz. Gribi kisa sürede atlatmamiz için yapmamiz gereken sey ise öncelikle zaman kaybetmeden bir doktora basvurmak ve bol bol istirahat etmek olmali!

Grip, influenza virüslerinin yol açtigi ve bulasici özelligi olan bir hastalik. Her yil toplumun yüzde 15’ini etkileyen grip, belirtileri soguk alginligi’ ile karistirildigi için basit bir solunum yolu enfeksiyonu olarak degerlendiriliyor. Oysa sanilanin aksine bu hastalik özellikle riskli gruplarda çesitli organizmalara yayilarak ciddi solunum yolu komplikasyonlarina dogru ilerleyip, ölümcül olabiliyor. Iste bu yüzden hastaligin organizmaya yayilmasini veya üst solunum yollarindaki bir bölgeye kalici olarak yerlesip kroniklesmesini engellemek çok önemli. Ancak grip hakkindaki yanlis inanislar tedavi sürecini aksatabiliyor ve hastaligin ilerlemesine yol açabiliyor. Acibadem Bodrum Hastanesi Kulak Burun Bogaz Uzmani Dr. Alp Korkut Perçin, griple ilgili ‘dogru’ sandigimiz 8 ‘yanlisi’ anlatti.

1. Yanlis: Grip asisi grip yapar

Dogrusu: Bu yanlis görüs bazi duyarli kisilerde asi olarak verilen virüs proteinine vücudun ates yükselterek verdigi savunma yanitindan kaynaklaniyor. Grip asisi o yil enfeksiyon yapmasi Dünya Saglik Örgütü tarafindan öngörülmüs olan virüslerin antijenlerinden ya da inaktive edilmis hallerinden olusuyor. Özetle grip asisinin enfeksiyon yapici özelligi olmuyor. Asi sadece vücut savunmasina virüsü zaman kaybetmeden yenebilmesi için bazi özelliklerini önceden tanitma islevi görüyor. Asi sayesinde salgin yapabilecek virüsü önceden tanimis olan savunma sistemimiz de asi olmayan kisilere göre daha hizli savunma yaniti vererek hastaligi yayilmadan yenebiliyor.

2. Yanlis: Maske takmak gripten korur

Dogrusu: Havada asili kalabilen damlacik enfeksiyonlari duyarli kisilerde enfeksiyona neden oluyor. Bunu agiz ve burnu kapatan maskelerle yüzde 95 oraninda korumamiz mümkün. Ancak cilt temasi, öpüsmek ve hastanin kullandigi malzemeler ile temas da gribin bulasmasina neden olan diger yayilma sekilleri ve bunlar maske takmakla engellenemiyor.

3. Yanlis: Tedavide mutlaka antibiyotik kullanmali

Dogrusu: Bu yanlis görüsün kaynagi, hem bakterilerin hem de virüslerin rol aldigi karisik enfeksiyonlarda antibiyotik vermeden klinik tablonun düzelmemesi olabilir. Antibiyotik, hücre disi enfeksiyon etkeni olan bakterilere karsi güçlü bir silah. Ancak hücre içi mekanizmalari kullanarak üreyen virüslere karsi etkisiz kaliyor. Hastanin muayenesindeki genel klinik durumu, laboratuar degerleri ve enfeksiyonun oldugu süphelenilen bölgeden alinan kültür sonuçlari, doktoru enfeksiyon etkeni konusunda bir sonucu götürüyor ve antibiyotige baslanip baslanmayacagi belli oluyor.

4. Yanlis: Asi yaptirinca grip olunmaz

Dogrusu: Grip asisi Dünya Saglik Örgütü’nün salgin yapmasini öngördügü virüslere karsi bagisiklik sagliyor. Dolayisiyla bu öngörü disinda salgin yapan virüslere karsi etkili olmuyor. Ayni zamanda asi olduktan sonra grip asisinin etkisini gösterebilmesi için 2- 3 haftalik süreye ihtiyaç var. Bu nedenle asinin sonbaharin basinda salginlardan önce yapilmasi gerekiyor. Aksi halde yanitin olusmasi için geçen 2-3 haftalik sürede enfekte olanlar hastaliktan korunamiyor.

5. Yanlis: Gögse krem sürmek öksürügü hafifletir

Dogrusu: Öksürük gribin belirtilerinden birini olusturuyor. Ancak öksürügün nedeni bulunmadan, ilaçlar dahil her türlü öksürük tedavisi fayda saglamiyor. Neden ortadan kakmadikça öksürük kesilmedigi gibi teshis süresince zaman kaybedildigi için tedavi de gecikiyor. Örnegin basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu nedeniyle olusan geniz akintisina baglik öksürük aslinda bu akintinin akcigere bulasmasini engelledigi için faydali. Bu asamada öksürügü kesici tedaviler bu dogal refleksi durduruyor ve enfeksiyonun akcigere de bulasmasini saglayarak daha ciddilesmesine neden oluyor.

6. Yanlis: Sirkeli su atesi düsürür

Dogrusu: Sirkeli su tatbiki ve benzer metotlar hastalarin rahatlamasini sagladiklari ve geçici olarak atesi indirdikleri için böyle yanlis bir görüs olustu.

Ates düsürmek için bu metotlarin kullanilmasinin sakincasi, maddelerin sudan farkli olarak kan damarlarini büzdükleri için ates düser gibi olsa da, bu etki geçtikten sonra daha da fazla yükselerek tehlike olusturmasi. Atese neden olan yabanci etken tanimlanmadikça ates kalici olarak düsürülemiyor. Ancak yüksek ates vücudun duyarli dokularinda hasar olusturabiliyor. Bu nedenle teshis konulana kadar atese bagli su kaybini telafi etmek için hastaya bol su verilmeli ve yatak istirahati saglanmali. Ayrica su tatbiki ya da dus aldirma yoluyla ates düsürülerek sinirli bir süre kontrol altinda tutulmali.

7. Yanlis: Gribi ilaci alanlar hastaligi ayakta geçirebilirler

Dogrusu: Grip soguk alginligi ile karistirilmamali. Grip soguk alginliginin vücuda yayilmis ve hastayi artik yataga düsürmüs halini olusturuyor. Sadece gribal enfeksiyonun tedavisi için degil, ayni zamanda soguk alginliginin gribe dönüsmemesi, enfeksiyon etkeninin topluluga yayilmamasi için belki de ilaçlardan daha önemlisi istirahat ve izolasyon. Bu sekilde ilave enfeksiyon etkenlerinden ve soguk alginligini gribe dönüstürebilecek yorgunluk ile direnç düsüklügünden de korunmus olunuyor. Ayrica iyilesme süresi kisalabiliyor.

8. Yanlis: Grip ilaçlari tüm hastalarda kalp krizini tetikler

Dogrusu: Soguk alginligi ve gripte kullanilan ilaçlarin içerdigi madde kombinasyonlari genellikle burun etlerini küçültmek için damar büzücü, öksürük kesici ve salgi kurutucu özellikte maddeler içeriyorlar. Bu nitelikteki maddelerin hepsinin bazi yan etkileri de oluyor ve bunlar duyarli insanlarda istenmedik belirtilere yol açiyor. Örnegin salgi kurutmasi amaciyla verilen antialerjikler dikkatsizlik ve uykuya meyil olusturabiliyor. Ayni sekilde damar büzücü maddeler duyarli ve özellikle ileri yastaki hastalarda koroner hastalik belirtilerini tetikleyebiliyor. Bu durum ancak ileri yasta ve koroner hastaligi olan kisilerde olabilecegi için hekimler bunu göz önünde bulundurup, damar büzücü özelligi daha az olan ya da hiç olmayan ilaçlari kullaniyor.