Organ nakli ve bagisi ile ilgili merak edilenler

[eg24]

Türkiye’de her yil yüzlerce kisi kronik organ yetmezligi nedeni ile hayatini kaybediyor. Organ yetmezliginin en etkili tedavisi ise organ naklidir. Ancak halk arasinda yaygin olan yanlis inanislar ve bilinçsiz uygulamalar, hastalarin hayati tehlike ile karsi karsiya kalmasina neden olabiliyor. Memorial Sisli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Baskani Prof. Dr. Münci Kalayoglu, organ nakli ve bagisi ile ilgili merak edilen sorulari yanitladi.

Organ nakli kimlere ve neden yapilir?

Organ nakli, kronik organ yetmezligi olan hastalara yapilmaktadir. Bu hastalar organ bulunamadigi takdirde hayatini kaybetme riski ile karsi karsiyadir. Böbrek hastalarinin diyaliz sayesinde yasamalari mümkünse de bu yasam, makinaya bagli olarak geçen zor zamanlar anlamina gelmektedir. Bu durumdaki hastalarda yasam süresi belirgin ölçüde kisalir. Organ nakli yapildiginda ise hastalar saglikli birer birey olarak yasamlarini sürdürebilirler. Türkiye’de yaklasik 70 bin kisi yasamini saglikli bir sekilde sürdürebilmek için organ nakline ihtiyaç duymaktadir. Ancak günümüzde bagisin az olmasi nedeni ile organ nakilleri kadavradan yani hayatini kaybetmis kisilerden degil canlidan canliya gerçeklestirilmektedir. Rakamlara bakildiginda Türkiye canlidan yapilan nakillerde Avrupa birincisi, kadavra da ise sonuncu durumdadir. Organ bagisi konusunda gerekli toplumsal farkindaligin olusturulmasi ve kadavradan nakillerin artmasi çok önemlidir.

Organlari bagislanan kisinin cenazesinin bütünlügü bozulur mu?

Kadavradan organ çikarma islemi herhangi bir canli ameliyati kadar büyük bir özenle yapilir. Organlar çikarildiktan sonra mümkünse estetik dikislerle dikilerek, kadavranin hiçbir sekilde zarar görmemesine büyük özen gösterilir. O bedenler organlarin kiymetini çok iyi bilen hekimler için kutsaldir ve çok büyük bir saygiyi hak etmektedirler.

Canlidan canliya nakillerde verici için herhangi bir hayati risk var midir?

Canli organ vericileri oldukça detayli bir test sürecine tabi tutulur. Burada tibbi tahlil ve incelemelerin ardindan birçok hekimin degerlendirmesi söz konusudur. Tüm sonuçlarin olumlu çikmasi halinde ve hekimlerin degerlendirmeleri sonucunda vericiligine engel bir durum tespit edilmedigi takdirde kisi organ vericisi olabilmektedir.

Organ nakli ve bagisi için yas siniri midir?

Organ naklinde ve bagisinda yas siniri bulunmamaktadir. Hayati riski olan alicilar için her yasta ve kosuldaki organlari kullanabilmek mümkün olabilir.

Bagislanan organlar para ile baskasina satilabilir mi?

Bagislanmis organlar üzerinden herhangi bir maddi çikar elde edilemez. Bir insan hayatini kaybettikten sonra organlari bagislandiginda bir koordinasyon sistemi devreye girmektedir. Bu sistem geregince organlar Saglik Bakanligi’nin Bölge Koordinasyon Merkezi (BKM) ve oradan da Ulusal Koordinasyon Merkezi’ne (UKM) bildirilir. Organlarin merkezlere dagitimi bu bildirimler sonucunda belirlenir.

Organ nakli ile ilgili kanunlara göre, kisinin dördüncü dereceye kadar olan yakinlari organ bagislayabilirler. Daha uzak akrabalar ve akraba olmayanlarin organ bagis istekleri, her ilde Saglik Bakanligi Etik Kurul’u tarafindan degerlendirilir. Etik Kurul’un uygun gördügü organ nakilleri, saglik kuruluslari tarafindan gerçeklestirilir