Hepatit tedavi edilmezse ölümcül olabilir!

[eg24]

Karaciger ile ilgili bilinmesi gereken en önemli bilgiler!

Dünyaca ünlü oyuncu Angelina Jolie'nin Hepatit C'ye yakalandigi ve ölmek üzere oldugu iddiasi hayranlarini sok etti. Haberin yayilmasi ile Hepatit'in nasil bulastigi, hastaligin seyiri ve tedavisi merak konusu oldu. KadiköySifa Atasehir Hastanesi'nden Dahiliye Uzmani Dr. Irfan Berber, karacigerimiz ve Hepatit hakkinda en önemli bilgileri derledi!

1) Rahatsizlik geçiren bir karaciger tekrar eski sagligina kavusabilir mi?

Evet kavusabilir. Çünkü karaciger kendini sürekli olarak yenileyen bir organdir. Karacigerin üçte ikisi zarar görmüs olsa bile, eski sagligina tekrar kavusabilir. Fakat çok fazla zorlandiginda (alkol, ilaç) o da pes edebilir. Vücudu zehirli maddelerden arindiran bu organda sinir bulunmadigindan dolayi, karacigerde meydana gelen bir rahatsizlik agrilara yol açmaz. Bu sebepten dolayi da rahatsizlik ne yazik ki ancak ileri bir asamada tespit edilir. Hasta her zaman eski sagligina kavusmaz, bu geçirilmekte olan rahatsizligin türüne baglidir.

2) Karacigerimizde bir sorun oldugunu nasil anlariz?

Karacigerle ilgili sorunlar karnin üst kisminda sislik ve asiri tokluk hissi seklinde kendini gösterir. Uzun süreli sikça nükseden halsizlik de önemli belirtiler arasinda yer alir. Bu durumlarin sik yasanmasi halinde, sebep mutlaka bir hekim tarafindan arastirilmalidir. Ancak bazen sinsi seyreden hastaliklar rastlantisal olarak fark edilir. Bu nedenle taramalar önemlidir.

3) Karaciger problemleri sadece asiri alkol alan kisilerde mi meydana gelir?

Bu yanlis kani oldukça yaygindir. Her ne kadar gelismis ülkelerde kronik bir karaciger rahatsizligindan yüzde 30 ile 40 arasinda alkol tüketimi sorumlu olsa da, karaciger rahatsizliklarinin baska sebepleri de vardir. Örnegin kimyasal maddeler, ilaç veya virüse bagli enfeksiyonlar da karacigerin rahatsizlanmasina sebep olabilir. Ülkemizde ise viral hepatitler ön plandadir.

4) Hangi virüsler karacigere zarar verir?

Çogu vakada en önemli etken Hepatit B virüsüdür. Toplumda Hepatit C de gittikçe yayginlasmakta olup, benzer bulasma yollari mevcuttur. Bu virüs her türlü vücut sivisindan bulasabilir. Özellikle prezervatif kullanmadan bulunulan cinsel iliskiler, bu virüsün bulasmasina ve hastaliklara yol açmasina neden olur. Bunun disinda dövme yapilirken, manikür, pedikür yapilirken kullanilan aletler, hijyenin iyi olmadigi dental ve tibbi uygulamalar ve anneden bebege aile içi bulasma da en önemli virüs bulasma yollaridir.

5) Virüs vücutta nelere yol açar?

Hepatit B virüsü karacigerin parçalanmasina neden olur. Virüsün vücuda girmesiyle hastaligin ortaya çikmasi arasinda geçen süre 30 ile 180 gündür. Fakat belirtiler tam olarak bir karaciger enfeksiyonu sinyalini vermez. Daha çok halsizlik ve soguk alginliginda yasanan agrilara benzerler. Bu durum uzun süre devam ederse, mutlaka karacigerin degerleri kontrol ettirilmelidir.

6) Hepatit neden bu kadar tehlikeli bir hastalik?

Saglikli bir bagisiklik sistemi birçok virüsle tek basina savasabilir. 1 - 6 ay kadar süren bir dönemden sonra hastalik tamamen yenilmis ve vücut bu hastaliga karsi ömür boyu sürecek bir bagisiklik kazanmis olur. Fakat vakalarin yüzde 5 ile 10'unda Hepatit kroniklesir. Yani virüsler karacigerde kalir ve zarar vermeye devam eder. Yillar sonra bu durum siroz veya karaciger kanserine dönüsebilir.

7) Hepatit ve sarilik ayni sey mi?

Hayir. Gözlerde veya vücutta meydana gelen sarilasma, karacigerle ilgili bir rahatsizliktan dolayi kanda artan safra miktarina bagli olarak ortaya çikar. Bu durum ancak her iki vakada bir meydana gelir.

8) Hepatit A hangi durumlarda bulasir?

Hepatit A özellikle temiz olmayan sulari içmek suretiyle agiz yoluyla veya tuvalet gibi yerlerden bagirsak yoluyla vücuda bulasir. Bu nedenle az gelismis bölgelerde musluktan su içilmemesi ve içeceklerin buzsuz tüketilmesi gerekir.

9) Kronik Hepatit olmasi durumunda sürekli yatak istirahati mi gerekir?

Hayir, halsizlik gibi sikayetler zaman zaman olusur. Fakat bunlar uzun süreli degildir. Kronik vakalar günlük hayatlarina normal bir sekilde devam edebilir. Fakat siroz veya kanser olma riskleri oldukça yüksektir. Bu sebeple takip gerekir, hangi hastanin ne sekilde tedavi edilecegi hastanin durumuna ve hastalik aktivitesine göre degiskenlik gösterir.

10) Siroz nasil bir hastaliktir?

Yumusak bir dokuya sahip olan karaciger, siroza yakalanmasi durumunda küçülür ve yumruk büyüklügünde bir boyuta ulasir. Karaciger bu durumda sertlesir ve etrafini doku kaplar. Karaciger bu durumda islevini yerine getiremez ve hayati tehlike olusur. Eger siroz zamaninda tedavi edilir ve küçülme durdurulabilirse, hastalik uzun yillar hastaya sorun çikarmadan takip edilebilir.

11) Karaciger yaglanmasi nasil olur?

Alkolün yüzde 90'i karaciger tarafindan vücuttan atilir. Karaciger bu islem sirasinda zehirli bir madde üretir. Bu madde karaciger için son derece zararlidir. Çünkü karacigerde yag hücrelerinin olusmasina neden olur ve asiri derecede alkol tüketimiyle karacigerin yaglanmasina yol açar. Ileri safhalarda karacigerde bag dokusu olusur ve siroz olur. Ancak karacigerin yaglanmasinda tek sebep alkol degildir. Ilaçlar, enfeksiyonlar, tiroid hastaliklari, diyabet gibi pek çok metabolik hastalik benzer bir görünüm yaratabilir.

12) Karacigerin alkol limiti nedir?

Bu daha çok bünyeye baglidir. Yani alkolün karacigerden ne kadar çabuk atilmasi ile ilgilidir. Dünya Saglik Örgütü’nün belirledigi haftalik alkol limitleri vardir.

13) Karacigerin saglikli oldugu nasil anlasilir?

Doktor tarafindan kan testi yoluyla karacigerin degerleri ölçülerek bir terslik olup olmadigi anlasilabilir. Ayrica tomografi, sonografi ve buna benzer tetkikler de gerekli olabilir. Süpheli olup, karar verilemeyen vakalarda olay biyopsi alimi ile patolojik tani boyutuna uzayabilir.

14) Beslenme konusunda nelere dikkat edilmeli?

Özellikle hayvansal yaglar karaciger için oldukça zararlidir. Bunun yerine bitkisel veya balik yaglari tercih edilebilir. Özellikle bakliyat, filiz ve balik ürünleri. Seker vücutta yaga dönüstürüldügü için, seker tüketiminde de daha dikkatli olmak gerekir. Agirlikli olarak sebze ve meyve tüketmeye özen gösterilmelidir. Ayrica hijyen sartlarina, katki maddeleri içeren ürünlere, bilinçsiz, doktor önerisi olmadan ilaç ve destek ürünü kullanmamaya dikkat edilmelidir.