eg24

Genellikle bayramin ertesi sabah dis hekimlerinin telefonlari çalmaya baslar. Bayram tatili sirasinda yasanan dis agrisindan yakinan ve tatilinin nasil rezil oldugunu anlatan telefondur bunlar. Peki bu bir sansizlik mi yoksa bu dönemlerde agiz içinde beslenmeyle olusan hizlanan bir süreç mi vardir? Sekerli gidalarin tüketiminin bu dönemde artmasi bir neden olabilir mi? EDAD (Estetik Dishekimligi Akademisi Dernegi) Baskani Doç. Dr. Ata Anil bayramda çürüklerden nasil korunabileceginizi anlatiyor.

Çürük olusumu çok karmasik gibi gözükse de temelinde basit bir kimyasal süreçtir. Minede çürük olusumus dedigimizde yapisinda bulunan kalsiyum fosfatin yikilmasi, yumusamasidir. Bu yikim agiz içinde olusan asidik ortamla olabilmektedir. Iste sekerler burada devreye girerler. Bu asitli ortami da dogal asitli gidalar (kola, limon, tursu, sirke )ile sekerle etkilesimdeki çürük yapici bakteriler yapmaktadir.

Hangi seker türleri daha zararli?

Sekerler çok çesitli olabilmektedir. Ama çürük yapan en önemli sekerlere sakkaroz içeriginde de bulunan glikoz ve meyve sekeri olarak bilinen fruktozu sayabiliriz.

Sakkaroz günlük hayatta bizim günlük çay sekerimiz ve onunla üretilen sekerler kekler, pastalar tatlilar anlamina gelmektedir. Fruktoz ise meyve sekeri olarak anilir. Ayrica pek çok gidanin içindeki tatlandirici sekerdir. Saglikli gida olarak düsündügümüz çok tatli (çok fruktoz içeren) meyvelerler zamanla mine erozyonuna direkt etkileri olur. Bu nedenle meyve tüketimini de bir seker tüketimi olarak görmek gerekir.

Özellikle yapiskan sekerler bu konuda en korkutucu grup diyebiliriz. Bayramda ikram ettigimiz sekerler çikolatalar bu guruba girerler. Olusturdugu asidik ortam 30 dakika sürebilen asit yogunlugunu koruyarak çürük olusturan bakterilerin en büyük bayramidir.

Her seker ayni zararli etkiyi yapmaz. Sütte bulunan laktoz zararli etkisi yok kadar az iken içindeki kalsiyumla mineler destek verirler. Tatlandiricilar özellikle xylitol içeren cikletlerin tam tersi bakterilerle mücadelede faydali etkileri bilimsel olarak ta desteklenmektedir.

Mutlaka dislerinizi firçalayin!

Sonuçta bayramin güzelligi bir parçasi olan sekeri ve tatlilari hayatimizdan çikaralim demiyoruz, ancak bu zarardan kaçinmanin çocuklarimizi korumamizin yolunun

yalnizca günde üç defa 1.5 dakikadan az olmayan düzgün bir sekilde dis firçalamaktan geçtigini bilmek durumundayiz. Resmi rakamlarla tespit edilen 40 milyondan fazla vatandasimizin hiç dis firçalamadigini göz önünde tutarsak bunun önemi daha fazla ortaya çikacaktir. Bunun yaninda ip kullanimi da çürük olusumunu engellemede önemli bir yardimcimizdir.

Öncelikle sekerli gidalarin tüketildigi ögünlerde dikkat edilmeli, gizli sekerli ögelere dikkat etmeliyiz. Kolali içecekler, sekerli çay yerine su tüketimine özen göstermeli tercihen az sekerli sütlü tatlilari tercih etmeliyiz.

Bayram yorgunluguna kapilmadan gece yatmadan önce dis firçalamali ve çocuklarimizin dislerini firçaladigindan bu dönemde emin olmaliyiz. Unutmayalim ki onlari disleri bizlerden çok daha çabuk çürüyebilmektedir.