eg24

Erkeklerde kadinlara göre 3 kat daha fazla görülüyor

Çogu zaman tarif edilemeyecek kadar siddetli bir agriyla kendini gösteren böbrek tasi olusumu son yillarda hizla artiyor. Erkeklerde kadinlara oranla üç kat daha fazla görülen böbrek tasinin olusumunun en önemli nedenlerinin basinda ise yanlis beslenme geliyor. Iste böbrek tasi olusumunu artiran ve azaltan etkenler…

Üriner sistem tas hastaligi oldukça sik rastlanan ve genelde agriyla seyreden bir rahatsizlik. Böbrek taslari, idrar yolu enfeksiyonlari ve prostat patolojilerinden sonra üriner sistemi en sik etkileyen üçüncü patolojik durum. Çogu hasta tarafindan böbrek tasi düsürme dogum sancisina benzetilse de bazi durumlarda agriya neden olmuyor. Belirti vermeyen bu taslar genellikle baska bir rahatsizlik dolayisi ile çekilen röntgen filminde ya da idrar tahlilinde ortaya çikiyor. Bazen de sik tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlari uzmanlarin böbrek tasindan süphelenmelerine neden oluyor. Ancak ister agriya neden olsun ister olmasin tas olusumunun altinda yatan sebebin mutlaka ortaya çikartilmasi gerekiyor. Çünkü böbrek tasi hastasi ek tedavi almadigi takdirde hastalik ilk yil yüzde 10, besinci yil yüzde 35 ve onuncu yil ise yüzde 50 tekrarlama egilimi gösteriyor. Son yillarda tas hastaliginin görülme oranlarinda artis yasandigini dile getiren Aile Hastanesi Bahçelievler Üroloji Uzmani Dr. Tansu Güdelci artisin en önemli sebepleri arasinda yanlis beslenme sekli ve yetersiz sivi alimi oldugunu belirtiyor.

Agri, Ates ve Bulanti En Önemli Belirtileri

Böbrek taslarinin, idrarin tas olusturan tuzlar ile asiri doygun hale gelmesi ve yine bu idrarin içinde tas olusumunu önleyen maddelerin yeterli miktarda bulunmamasi sonucunda olustugu tahmin ediliyor. Agri, idrarda kan, idrar yolu iltihaplari, ates, bulanti ve kusma gibi belirtilerle kendini gösteriyor. Tas olusumuna neden olan çok sayida faktör bulunuyor. Bu faktörler kisisel ve çevresel olmak üzere ikiye ayriliyor.

Böbrek Olusumuna Neden Olan Kisisel Faktörler

1. Genetik etkenler: Böbrek tasi olan her dört hastadan birinde aile hikayesi bulunuyor. Yapilan bilimsel çalismalarda tas hastaliginin olusmasinda genlerin etkili oldugu gösteriliyor.

2. Yas: Üriner sistem tas hastaligi genellikle 20-49 yas arasinda ortaya çikiyor. Genellikle birden fazla tasi olan ve tekrarlayan tas hastaligi nedeniyle takip edilen hastalarin tas ile ilgili sikayetlerinin 20’li yaslarda baslamis oldugu görülüyor. Yapilan arastirmalar, 50 yas üzerinde ilk kez tas olusturma oraninin çok düsük oldugunu ortaya koyuyor.

3. Cinsiyet: Tas hastaligi erkeklerde kadinlara göre 3 kat daha fazla görülüyor. Çocukluk döneminde ise erkek ve kiz çocuklarda tas olusum oranlari arasinda fark bulunmuyor. Bunun sebebinin ise ergenlik döneminden sonra salgilanmaya baslanan testosteron hormonunun dolayli olarak böbrek tasi olusumuna sebep oluyor olmasi.

Böbrek Olusuma Neden Olan Çevresel Faktörler

1. Cografya: Daglik, çöl ya da tropikal alanlarda yasayanlarda böbrek tasi görülme sikligi yüksek. Üriner sistem tas hastaligi A.B.D., Ingiltere, Pakistan, Kuzey Hindistan, Kuzey Avustralya, Orta Avrupa, Akdeniz Ülkeleri ve Çin’ de sik görülürken, Orta, Güney Amerika, Afrika’nin büyük kismi ve Avustralya yerlilerinin yasadigi yerlerde daha düsük siklikta rastlaniyor. Ayrica ülkemizde de böbrek tasi rahatsizligi Güneydogu Anadolu, Akdeniz ve Dogu Karadeniz’de diger bölgelere oranla daha fazla görülüyor.

2. Sivi Alimi: Yapilan arastirmalar gösteriyor ki sivi alimi ve akabinde artan idrar, tas olusma sikligini azaltiyor. Ayrica limon ve portakal suyu içeriginde bulunan sitrik asit nedeniyle tas olusma riskini büyük ölçüde düsürüyor.

3. Beslenme Sekli: Protein içerikli gidalarin ve tuzlu yiyeceklerin yenmesi tahilli gidalardan ise uzak durulmasi tas olusumunu artiriyor.

4. Meslek: Fiziksel aktivitenin fazla oldugu meslek grubundaki kisilerde böbrek tasi görülme sikligi oturarak çalisanlara oranla çok daha az. Yani rutin hareket, böbrek tasi olusumunu azaltiyor.

5. Ilaçlar: Bazi ilaçlarin tas olusumu üzerinde farkli etkileri olabiliyor. Hipertansiyon tedavisinde kullanilan bazi ilaçlarla, kalsiyum ve sodyum içeren bazi ilaçlarin tas olusumunu artirdigi öngörülüyor. Idrar söktürücü ilaçlar ise bazi durumlarda tas olusma riskini artirabilirken bazi durumlarda da azaltabiliyor.

Böbrek Taslari Için Tedavi Yöntemleri

1. Konservatif Gözlem: Kendiliginden düsebilecegi düsünülen taslarda konservatif gözlem uygulaniyor.

2. Sok Dalgalari Ile Tas Kirma: Vücut disinda ses ile olusturulan sok dalgalarinin, vücut içindeki tasa odaklanarak tasin kirilmasi saglaniyor.

3. Üreterorenoskopi ile Tas Alinmasi: Vücutta herhangi bir kesi yapmadan, idrar yolunun içine bir kamera sistemi ile girilerek böbrege ulasiliyor. Bu yöntemle tas kiriliyor veya bütünüyle aliniyor.

4. Perkütan Nefrolitotomi: Böbregin bulundugu bölgeden çok küçük bir kesi yapilarak kamerali sistem ile direkt böbrek içine girilerek tasin gözlendigi ve kirilarak vücut disina çikartildigi yöntemdir.

5. Açik Tas Cerrahisi: Yapilan cerrahi kesinin büyüklügü nedeniyle ortaya çikabilecek komplikasyonlar, yukarida belirtilen daha az invazif tekniklerin basarisi bu yöntemi oldukça nadir kullanilan bir yöntem haline getiriyor. Endoürolojik ekipmani yeterli ve bu konuda deneyimli üroloji kliniklerinde açik böbrek tasi cerrahisi orani yüzde 1’lere kadar geriledi.