eg24

1992 yilinda Johns Hopkins Üniversitesi’nden bilim adamlari Brokoli’nin içerigindeki “Sulforaphane” molekülünün anti-kanserojen özelliklerini kesfettiler.1 Sulforaphane’nin bagisiklik sistemimizin kanserlerle mücadele eden “Faz II Detoxifikasyon Enzimlerini” uyardigi ve bu yolla kansere neden olan mekanizmalari bloke ettigi arastirmalarla gösterilmistir. Ufuk Üniversitesi Tip Fakültesi’nden Prof. Dr. Yavuz Yörükoglu, 1997 yilinda arastirmacilarin brokolinin tohumdan yeni çikmis 3-4 günlük filizlerinin “sulforaphane” bakimindan eriskin sebzeye göre yaklasik 50 kat daha yogun oldugunu bulduklarini veya 50 gr kadar brokoli filizi yemenin 2,5 kg brokoli yemeye esdeger oldugunu belirtti. Yörükoglu ayrica vücudun ihtiyaci olan brokoli filizi ekstresini almak için uyun sartlarda islenmis brokolinin tüketilmesi gerektigini bunun içinde artik Türkiye’de çay formatinda bulundugunu ekledi.

Bu çalisma ile birlikte bilim dünyasinda Brokoli / Brokoli Filizi / Sulforaphane’e büyük bir ilgi baslamis ve günümüze gelindiginde dünyanin önemli üniversite arastirma merkezlerinde bu konuda 500’ün üzerinde bilimsel çalisma yapilmis ve yayinlanmistir.

Sulforaphane’in basta prostat ve mesane kanserleri olmak üzere, meme, akciger, pankreas ve kolon kanserlerinin önlenmesi ve tedavisinde çok etkili oldugu gösterilmistir.

Sulforaphane degisik mekanizmalarla kanserin tüm safhalarinda (olusma, gelisme ve yayilma) etkili bir maddedir ve American Cancer Society haftada en az 3 kez “Brassica” grubu sebzelerden (basta brokoli) yenilmesini önermektedir.

Epidemiyolojik çalismalar taze meyve ve sebzeden zengin bir beslenme aliskanligi olan toplum ve kisilerde kanser ve kalp-damar hastaligi görülme oraninin %40 daha az oldugunu göstermektedir. Bunun nedeni taze sebzelerde meyvelerde bulunan dogal bitkisel moleküllerdir (phytochemicals). Bu moleküllerin çogu antioksidan karakterli olup sagligimiz için çok önemli fonksiyonlara sahiptir. Üzüm çekirdegi ve kirmizi sarapta bulunan “Resveretrol”, Yesil çayda bulunan “ECGC”, domatesde bulunan “Likopen” ve belki en önemlileri olan “Sulforaphane” bu maddelerin belirgin örnekleridir. Ileriki yillarda bu maddelerin uygun sekilde saflastirilip ilaç haline getirilmeleri beklenmektedir.

Prof. Dr. Yavuz Yörükoglu; ABD’de Johns Hopkins Üniversitesi patenti ile “Broccosprouts” adi altinda üretilip pazarlanan brokoli filizinin oldugunu belirtiyor. Ayni sekilde, brokoli filizi ekstresi içeren çaylar Türkiye’de eczanelerde kullanima sunuldugunu brokoli filizi ve bu çaylarin; kanser tedavisi gören kisilere beslenme destegi ve tamamlayici tedavi olarak, kanser riski altinda olan kisilere koruyucu olarak önerilmesi gerektigini de söylüyor.

Çok yakin zamanda Michigan Üniversitesi’nde yapilan ve “Clinical Cancer Research” dergisinde yayinlanan bir çalisma Sulforaphane’in meme kanserlerinde tümör üreten kanser kök hücrelerini baskiladigini göstermis ve bu olgunun meme kanseri riski altinda olan kisilerin korunmasinda önemli bir silah olabilecegini ifade etmistir.3

Brokoli filizinin (Sulforaphane’nin) yüksek dozlarda dahi bilinen bir yan etkisi olmadigi gibi kanser hastalarinda kullanilan radyoterapi ve kemoterapi ilaçlarinin etkilerini artirdigi ve bu ilaçlara karsi gelisebilecek direnci önledigi gösterilmistir.4

Öte yandan, Imperial College of London’da yapilan bir çalismada Sulforaphane’nin anti kanserojen özelliklerinin yani sira Nrf2 genini uyararak damar hastaligina neden olan faktörleri bertaraf ettigi ve kalp ve damar hastaliklarindan koruma sagladigi gösterilmistir.5

Sulforaphane’in Etkileri

1. Çok güçlü antioksidan: C ve E vitamini gibi klasik antioksidanlardan 12 kat daha uzun etkili.

2. Kanserle mücadele eden Faz II detoksifikasyon enzimlerini uyararak kanser olusumunu engeller.

3. Kanser hücrelerinin bölünmesini ve çogalmasini engeller (“ cell cycle arrest” ).

4. Kanser hücrelerinin intihar etmesine neden olur (apoptosis).

5. Kanser olusumuna neden olan HDAC enzimlerini baskilar.

6. Meme kanserine neden olan “kanser kök hücrelerini” ( CSC ) baskilar.

7. Nrf2 genini uyararak damar duvarlarinda hasar olusumunu engeller.

Referanslar
1 ( A major inducer of anticarcinogenic protective enzymes from broccoli : isolation and elucidation of structure. Zhang Y, Talalay P, Cho SG, Posner GH. Proc Natl Acad Sci USA. 1992 March 15;89(6):2399-403. )
2 ( Broccoli sprouts : an exceptionally rich source of inducers of enzymes that protect against chemical carcinogens. Fahey JW, Zhang Y, Talalay P. Proc Natl Acad Sci USA. 1997 Sept 16;94(19):10367-72 )
3( Sulforaphane, a dietary component of broccoli/broccoli sprouts, inhibits breast cancer stem cells. Li Y, Zhang T, Korkaya H, Liu S, Lee HF, Newman B et al. Clin Cancer Res. 2010 May 1;16(9):2580-90. )
4 (Sulforaphane enhances the therapeutic potential of TRAIL in prostate cancer orthotopic model through regulation of apoptosis, metastasis and angiogenesis. Shankar S, Ganapathy S, Srivastava RK. Clin Cancer Res 2008 Nov 1;14(21):6855-66. ) ( Chemopreventive agent sulforaphane enhances radiosentivity in human tumor cells. Yu D, Sekine-Suzuki E, Xue L, Fujimori A, Kubota N, Okayasu R. Int J Cancer 2009 Sep 1;125(5): 1205-11 ) ( Synergistic activity of Sorefenib and Sulforaphane abolishes pancreatic cancer stem cell characteristics. Rausch V, Liu L, Kalafatidis G, Baumann B, et al. Cancer Res 2010 Jun 15;70(12):5004-12 )
5 ( Activation of Nrf2 in endothelial cells protect arteries from exhibiting a proinflammatory state. Zakkar M, Van der Heiden K, Luong Ie A et al. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2009 Nov;29(11):1851-7 )