Sigara ve obezite erken menopozu tetikliyor
Her 100 kadindan 3’ünde görülen ve nedeni çogunlukla bilinmeyen erken menopozu tetikleyen etkenlerin basinda obezite ve sigara geliyor. Türkiye’de görülme sikligi yüzde 3 olan erken menopozun teshis edilmesi, menopoz döneminin daha kaliteli geçirilebilmesi için oldukça önemli.
Modern yasamin olumsuz getirisi olan çevre kirliliginin artmasi, sigara kullanimi, asiri stres ve diger faktörler nedeniyle erken menopozun görülme sikligi artiyor. Neolife Tip Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Uzmani Op. Dr. Gonca Saraç, menopozun 42-58 yas araliginda görüldügünü ancak Türkiye yas ortalamasinin 46-48 yas araligina düstügünü belirtiyor.
Menopozu dogal bir döngü olarak tanimlayan Saraç, kadinlarin ömürlerinin yaklasik 3’te birini kapsayan menopozu bir hastalik olarak kabul etmemek gerektigine dikkat çekiyor.
Saraç, “ Erken menopoz ise 40 yasindan önce girilen menopozdur. Yumurtaliklarin iki fonksiyonu vardir; östrojen ve yumurta üretmek. Menopoz östrojen hormonunun bitimiyle ortaya çikiyor. Ancak yumurta üretimindeki azalma östrojenin bitmesinden 4-5 yil önce basliyor. Üreme sistemini etkileyen fonksiyonel bozukluklarda (endometriozis, polikistik over sendromu , üreme organlarinin kanseri) normalden daha genç yaslarda menopoz görülebiliyor. Bu bozukluklar, siklikla menopoz sürecini hizlandirabiliyor ve menopozla birlikte yasanan fiziksel ve duygusal saglik sorunlari artabiliyor. Erken menopozun diger nedenleri arasinda sigara, obezite, irksal ve etnik faktörler, hastaliklar, kemoterapi, radyasyon, rahim ve / veya her iki yumurtaligin cerrahi olarak çikarilmasi sayilabilir. Rahmi alinmis ancak yumurtaliklari birakilmis kadinlarda adet kanamalari kesilse de, yumurtaliklar çalistigi sürece menopoza ait sikayetler görülmüyor. Bu kadinlarda menopoz, normalde olacagi yastan, ortalama 3,7 yil önce geriye geliyor. Yumurtaliklarin alinmasi durumunda ise (rahim birakilmis olsa da) yas ne kadar genç olursa olsun cerrahi menopoz gerçeklesiyor.” diyor.
Menopoz döneminde takip önemli!
• Kanser tarama testleri ile riskler takip edilmeli.
o 65 yasa kadar rahim agzi kanser taramasi – smear testi yaptirilmali.
o Meme muayenesi, mamografi ve meme ultrasonu ile memedeki degisiklikler yillik olarak izlenmeli.
o Rahim ve yumurtaliklar ultrason ile kontrol edilmeli.
• Kemik yogunlugu ölçülmeli.
• Menopozla es zamanli ortaya çikan bazi bozukluklar (seker, kolesterol, tiroid hormonlari
vb.) kan testleri ile arastirilmali.