eg24

Aşağıdaki belirtilerden en az besinin varlığı ile birlikte, erişkinliğin erken dönemlerinde başlayan, uysal, adeta başkalarının kuyruğu gibi olmaya ve insanların kendisini terkedeceği korkusuna neden olacak şekilde aşırı düzeyde başkalarının varlığına ihtiyaç duyma ile seyreden kişilik bozukluğu durumudur.

1- Başka kişilerden fikir, öneri, destek almadığında ufak şeylerde bile karar vermekte zorlanma.

2- Hayatın pek çok farklı alanlarında sorumluluk sahibi olmak ve bunları gerçekleştirmek için başkalarının yardımına ihtiyaç duyarlar.

3- Diğerleriyle aynı doğrultuda düşünmese bile onların tepkilerini çekerim ya da dostluklarını yitiririm diye farklı görüşte olduğunu ifade edememe

4- Planlarını hayata geçirme ya da kendine karşıi güvensizliğinden bir işi kendi başına gerçekleştirmekte güçlük hissetme.

5- Etrafındakilerin yanında olup, kendine destek vermesi için, akla gelmeyecek ve uygunsuz şeyleri bile yapmaya çalışmak.

6- Kendi başına bir şeyler yapamayacağı, kendini idare edemeyeceği şeklindeki yoğun endişeleri nedeniyle, yalnız başına kaldığında kendini çaresiz, huzursuz ya da rahatsız hisseder.

7- Kendini güvende ve rahat hissettiği, yakın bir arkadaşlık, ahbaplık, dostluk ilişkisi herhangi bir nedenle bittiginde, hemen kendine bakım ve destek sağlayacak başka birilerini aramaya başlar.

8- Kafası kendi başına, yapayalnız ve yardımsız bir durumda bırakılacağı şeklinde yoğun endişeler ile doludur.

En ufak kararları ve seçimlerini bile başklarına danışmadan alamazlar (yiyip içecekleri şeyler, giyecekleri giysiler gibi her konuda) Pasif kalmaya eğilimlidirler. Sorumluluk almak, birşeye başlamak, herhangi bir aktivitede rol almak için başkalarının destek ve yardımını isterler.

Kararları konusunda eş, anne-baba ve dostlarının küçük çocuğu gibi hareket edip, bağımlı hissederler, kendi kararlarını onların vermelerini isterler. Onların istek ve davranışlarına kendilerinden uzaklaşabilecekleri endişeleriyle karşı gelemez, tepki gösteremez, kıizamazlar. Bağlantıyı korumak için aşırı tavizler verirler. Bu uğurda sözel, fiziksel, cinsel tacizlere boyun eğebilirler. Çevrelerinde işleri kendilerinden iyi yapacak başkalarının olduğu düşüncesiyle işe başlamayıp, beklemeyi yeğlerler. Dışarıya kendilerini aciz, beceriksiz, güçsüz, yetersiz olarak sunarlar. Başka bir kişinin sorumluluğu ve etkisi altındayken ise yeterli bir çalışma gösterebilirler. Yalnizca tek kalmamak için önemli gördükleri kişilerin yanından ayrılmazlar, onları izlerler.

Çoğunlukla kötümser bir bakış açısına sahiptirler. Kendi özellikleri, varlıkları ya da becerilerini değersiz görmeye meyillidirler. Kendilerine hakaret anlamında aşağılayıcı yönde kendilerini yargılarlar. En ufak bir olumsuzlugu, eleştiriyi temel alarak bu düşüncelerini desteklemeye çalışırlar. Karar aşamalarında huzursuz, tedirgin, sinirli hissederler. Çevresel ilişkileri bağımlı oldukları az sayıda kişi ile kışıtlıdır.

Beraberinde görülen bozukluklar arasında depresif bozukluklar, uyum bozuklukları, yaygın anksiyete bozukluğu, kişilik bozuklukları (özellikle sınırda, çekingen ve histrionik v.b. gelmektedir.

Özbildirim ölçeği verilerek yapılan bir araştırma sonuçlarına göre % 15 oranında bu rahatsızlığa rastlanmıştır. Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha çok tanı konmaktadır. Ailenin en küçük çocuğunda rastlanma olasılığın daha çok oldugu gözlenmiştir.

Oluş sebepleri:
Aşırı müdahaleci, evhamlı anne-babanın çocugun bağımsız ve hakkını arayan davranışlarını eleştirici ve cezalandırıcı bir şekilde baskılamaları ile oluştuğu düşünülmektedir. Çocuk sonraları özgürlüğün ailesinin sevgi ve destegini kaybetmeye yollayacağını düşünmekte ve onlara yapışmaktadır. Gene aynı şekilde annenin aşırı kollayıcılığı da bu duruma zemin hazırlamaktadır. Bağımlı kişilik uzun süreli vücutsal hastalıklar ve çocuklukta sevgi eksikligi yaşayanlarda da belirgin olarak fazla görülmektedir. Bu kişilerin aile yapılarında duyguların ifade edilişi kısıtlıdır ve çocuk üzerinde yüksek düzeyde kontrol bulunmaktadır.

Tedaviye gerilim, depresif ve vücutsal yakınmalar ile başvururlar. Bireysel terapiden fayda görürler.