eg24

Hipertansiyon her zaman tek basina bir hastalik degil, vücutta meydana gelen bazi hastaliklarin olusturdugu sonuçlardan biri olarak da karsimiza çikabilmektedir. Yüksek tansiyon olarak da bilinen hipertansiyon ayrica birçok hastaligin baslica nedeni de olabilmektedir. Memorial Hizmet Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Emre S. Saygili, “yüksek tansiyon ve nedenleri” hakkinda bilgi verdi.

Sekonder hipertansiyon nedir?

Hipertansiyon hastalarinin ancak %5-10'unda rahatsizlik nedeni tespit edilebildiginden bu durum “sekonder hipertansiyon” olarak adlandirilir. Yüksek tansiyonun yerine yüksek tansiyona neden olan hastalik tedavi edildiginde, kisideki rahatsizliklar düzelebilmektedir. Hipertansiyon hastalarinin %90 ‘inda neden tam olarak bilinmedigi için “primer esansiyel hipertansiyon” olarak adlandirilmaktadir ve ömür boyu yüksek tansiyonun ve tansiyonla iliskili diger rahatsizliklarin takip ve tedavisi gerekmektedir. Hipertansiyonun en sik ve ciddi olarak etkiledigi organlarin basinda, kalp, beyin ve gözler gelmektedir.

Ne zaman sekonder hipertansiyondan süphelenmek gerekir?

Hipertansiyonun belirtileri, yüksek tansiyonun bozmus oldugu damar ve organlardan kaynaklanmaktadir. Hipertansiyon özellikle kalbi, beyni, gözün retina tabakasindaki damarlari ve böbrekleri etkilemektedir. Yüksek tansiyonun degisik belirtileri, bu organlarin bozulan islevleri olarak karsimiza çikmaktadir. Bununla birlikte;

• Ailesinde yüksek tansiyon hastaligi olmayan, obez (fazla kilolu) olmayan hastalarda 30 yasindan önce gözlenen yüksek tansiyon,

• 50 yasindan sonra yeni baslamis ve yüksek seyreden tansiyon,

• Öncesinde tansiyonu stabil seyreden bir hastada ani tansiyon yükselmeleri gözlenmesi,

• Klinik ve laboratuvarda süpheli bulgular olmasi Yüksek tansiyonu yaratan nedene bagli olabilecegi için ileri tetkik gerekebilmektedir.

Bu nedenlere dikkat!

Böbrek hastaligi: “Renal hipertansiyon” olarak adlandirilir. Böbreklerin esas dokusunun bozulmasiyla, bu organlarin kani süzme islevlerinde aksakliklar gelisir. Vücuttaki fazla tuz ve suyun böbreklerden atilamayip vücutta ve kanda birikmesi yüksek tansiyon gelisimine neden olan mekanizmalarindan birisidir.

Reno-vasküler hastaliklar: Böbrek damarlarindaki daralma nedeniyle gözlenir. Böbregin atardamarlarinda gelismis olan ateroskleroz ya da damar yapisindaki bozulma sonucu daralabilir. Bu gibi durumlarda, böbrek dokusuna yeterli basinçta ve yeterli miktarda kan gidemeyebilir.

Böbrek üstü bezi hastalari: Kan basincini kontrol eden mekanizmalari düzenler. Böbreklerden renin denen bir hormon salgilanmakta bu hormon da damarlari büzen bir baska hormonu ve tuz tutan bir baska böbreküstü bezi hormonunu uyararak kan basincini artirmaktadir.

Endokrin hastaliklar: Tiroid bezi ve paratiroid hastaliklari

Ilaçlar: Bazi kortizol içeren ilaçlar, dogum kontrol haplari, burun damlalari, soguk alginligi ilaçlari, agri kesiciler ve alkol alimi kan basincinin yükselmesine neden olabilir

Diger sebepler: Aortun dogustan dar olmasi, gebelik zehirlenmesi, beyin tümörü, uyku apnesi v.s.

Bu rahatsizliklar tedavi edildiginde yüksek tansiyon da çogu zaman kontrol altina alinabilmektedir. Düzenli tansiyon ölçümü yaptirmak ve tam donanimli bir merkezde takip ve tedavi programi sürdürmek önemlidir.