eg24

Fazla kilolar, sürekli ayni pozisyonda oturmak ve fiziksel aktivite azligi, erken yaslardan itibaren vücudun çesitli bölgelerinde kikirdak sorunlarina neden olabiliyor. Memorial Sisli Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Bülent Aksoy, kikirdak sorunlari ve tedavi yöntemleri hakkinda bilgi verdi.

60 kilo olan kisinin dizlerinin üzerindeki yük 480 kilo

Kikirdak; damari olmayan, kanlanmayan ve beslenemeyen bir bölge oldugundan, üzerinde herhangi bir deformasyon olusmasi geri dönüsümsüz sonuçlara neden olabilir. Kikirdak sorunlarini en çok tetikleyen neden asiri kilolardir. Vücut agirliginin yürüme sirasinda 1 kati, merdiven çikma sirasinda 3 kati, merdiven inme sirasinda 5 kati, yerde dizlerini kirarak oturma çömelme gibi pozisyonlarda 8 kati yük, dizlerin üzerine binmektedir. 60 kiloluk bir anaokulu ögretmeni, çocuklarla dizlerini kirar bir pozisyonda yerde vakit geçiriyorsa, dizlerine binen yük 480 kilodur. Yere parke döseyen bir kisi 80 kiloysa, dizlerine binen yük 640 kilodur. Kikirdak problemlerinin en aza indirilebilmesi için; 1.80 boyundaki bir kisinin en fazla 80 kilo olmasi gerekir.

Ofis çalisani kadinlarda diz agrisini artiran neden stres

Kikirdak kadinlarda erkeklere göre çok daha yogun bir sekilde ortaya çikar. Özellikle ofiste çalisan kadinlarda bel, boyun ve sirt agrilari ile birlikte diz agrilari da çok yogun bir sekilde görülür. Stres bu agrilarin ortaya çikmasinda çok önemli bir faktördür. Bu agrilarin birken 4-5 kat artmasina neden olur.

Tabani çok düz olan ayakkabilardan uzak durun

Düz ayakkabilar kikirdak sorunlarini daha da artirir. Özellikle babet tarzi ayakkabilar ve ince tabanli terlikler kikirdak sorunlarini tetikler. Bu ayakkabilar ayagi tasimadigi için ayakta ciddi yorgunluklara ve dize yük binmesine neden olur. Ideal bir ayakkabinin topuk yüksekligi 2,5 santimetre olmalidir.

40 yasindan sonra spor yaparken dikkat!

40 yasindan sonra bisiklet, kürek, tenis gibi dizi kivirarak ve açarak yapilan sporlar tercih edilirse, dize bir anda asiri miktarda yük binmesi yillardir uykuda olan diz kikirdagini bir anda bozabilir. Anormal agrilar, sismeler meydana gelebilir. 40 yasina kadar spor yapmamis bir kisi bir anda spora karar verirse, buna kisa sürelerde düsük tempolarda baslamali ve zaman içerisinde artirmalidir.

Yeni teknikler sayesinde hastalarin sikayetleri azaliyor

Kapali ameliyatlarla kikirdak tiraslamalari, kikirdagin içerisindeki bozuk olan yere saglam bir yerden dokuyu getirerek yerlestirme yani “mozaikleme yöntemi”, bozuk olan yüzeye özel millerle delikler açarak ve orayi kanatarak kikirdakla doldurma teknigi olan mikro kirik, kisinin dizinden kikirdak parçalari alarak onlari laboratuvarda üretip tekrar kikirdak dokusu haline getirerek, diz içerisine macun gibi yapistirmak, kikirdak tedavisinde kullanilan son tedavilerdir. Bunlar sayesinde kikirdak benzeri bir doku olusmakta ve hastanin sikayetleri oldukça azalmaktadir.

Kikirdak sagligi için…

• Basit dizlikler, egzersizler, dizin hem önündeki hem de arkasindaki kas grubunun çalistirilarak kuvvetlendirir ve dize binen yükün kaslar tarafindan alinip dizin rahatlatilmasi saglanir. Ancak dizlik kullanmak için doktorun önerisi alinmalidir.

• Diz için en iyi egzersiz, düz bacak kaldirma yöntemidir. Diz, ayak bilegi ve kalça ayni hizadayken düz olarak topuk yerden 45 derece yukarida olacak sekilde tutulacak ve 10’a kadar sayilacak. Indirip birkaç saniye geçirdikten sonra tekrar kaldirilacak. Günde 100 kez bunu yapmak gerekir.

• Dizin altina bir havlu rulosu, kirlent ya da yastik koyarak dizle yastigi ezmek de önemli bir egzersizdir. Ne kadar basilirsa üst kaslar o kadar sikilasir. Bu hareketlerle kikirdak yapisinin da gelecege yönelik korunmasina yardimci olmak mümkündür.

• Yüzme her sart altinda tavsiye edilir. Iyi bir ayakkabi ile de düz yol yürümekte hiçbir sakinca yoktur.

• Alkol kullanimina bagli olarak kemik iligi ödemi özellikle 40 yasindan sonra çok yogun bir sekilde görülür. Bu da, kikirdagi bozan bir problemdir. O nedenle alkol kullanimina dikkat etmek gerekir.

• Kortizon kullanimi ve diyabet de kikirdak sorunlarina neden olabilir. Hasta mutlaka düzenli kontrolden geçmelidir.

• Mutlaka, spor ile ugrasan bir ortopedi hekimi ile temas halinde olunmalidir.