eg24

Genç kadinlarda en sik görülen rahatsizliklardan biri olan “polikistik over sendromu”; adet düzensizligi, tüylenme, sivilcelenme, saçlarda seyrelme ve kilo verememe gibi birçok belirti ile kendini gösterir. Düzensiz hormon üretimine bagli olarak ortaya çikan bu hastalik, her 10 kadindan birinde görülebilmektedir. Memorial Atasehir Hastanesi ve Etiler Tip Merkezi Endokrinoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Gökhan Özisik, polikistik over sendromunda tedavi yaklasimlari hakkinda bilgi verdi.

Regl düzeni 21 günden az, 36 günden fazla ise…

Saglikli kadinlarin çogunda iki adet dönemi arasinda geçen gün sayisi hafif farklilik gösterebilir; ancak 21 günden az veya 36 günden fazla ise “düzensiz adet görme” olarak kabul edilir. Ergenlige girisle birlikte ilk 3 yil adet düzensizligi normal kabul edilebilir; fakat tüylenme ve asiri kilo alma da varsa bu süreyi beklemeden mutlaka bir hekime danisilmalidir.

Hormonal denge bozulursa…

Polikistik yumurtalik sendromu, üreme çaginda yani 15-45 yas arasindaki kadinlarin %5-10’unda görülen ve genetik kökenli oldugu düsünülen bir hastaliktir. Her hastada farkli belirtiler gösterebilir. Özellikle hafif formlari kolayca gözden kaçabilir. Her ne kadar taniminda “yumurtaliklarda birçok kist” vurgusu olsa da, hastalarin %30’unun ultrasonunda hiç kist görülmeyebilir. Bu polikistlerin kaynagi ise beyinden yumurtaliklarin çalismasini kontrol eden merkez ile yumurtalik hücreleri arasinda hormonlar araciligi ile kurulan iletisimin bozulmasi ve bu sinyal karmasasinin “folikül” adi verilen ve yumurta adayini içeren özel yapilarin her ay beklenenden daha fazla sayida ortaya çikmasidir. Yumurtaliklar üzerindeki hormonal kontrolün kaybolmasi ise asiri erkeklik hormonu ve insülin üretimine yol açar. Bunlar da; ciltte yaglanma, sivilce, tüylenme, insülin direnci, kilo alma (bazen de kilo problemi olmadan seker düsmesi ataklari), karacigerde yaglanma ve kolesterol yüksekligine neden olur.

Sikayetlere yönelik tedavi seçenekleri uygulaniyor

Belirtilerin sayi ve siddeti, her hastada farkli olabilmektedir. Kimi hasta sadece geçmeyen sivilceler, ense, koltukalti, kasik cildinde koyulasma gibi yakinmalara nedeniyle dermatologa gitmektedir. Hastalardan bazilari kilo verememe ve tüylenme nedeniyle endokrinologa, bazilari da hiç adet göremedigi ya da adetleri düzensiz oldugu için jinekologa basvurabilmektedir.

Bebek sahibi olmayi zorlastirabiliyor

Adet düzensizligi, yumurtlamanin hiç olmamasi veya zamanlamasinin bozulmasindan kaynaklanir; dolayisiyla hamile kalmayi güçlestirebilmektedir. Polikistik yumurtalik hastaligi, kalici bir kisirlik nedeni degildir; ancak gebe kalmakta zorlanmanin en sik nedenidir. Çocuk sahibi olmakta hiç sikinti çekmeyen hastalar olabilecegi gibi, hamileligin bu hastaligin düzelmesine katkisi olacagi düsünüldügünden gebelik planinin geciktirilmemesi hekimlerce önerilmektedir.

Ilaç, egzersiz ve dogru beslenme ile tedavi

Detayli sorgulama ve hormon ölçümleri ile taninin bir an önce konulmasi, ileriki yillarda dogabilecek metabolik bozukluklari önlemeye yardimcidir. Tedavinin basarisindaki en önemli iki faktör, hasta ve yakinlarini dogru bilgilerle yönlendirerek dogru ilaçlarin kullaniminin saglanmasidir. Dogum kontrol haplari; 35 yasin altindaki, sigara içmeyen ve henüz gebelik beklentisi olmayan hastalar için en uygun seçenektir. Bu ilaçlar, asiri uyarilan yumurtaliklara bir müddet dinlenme firsati vereceginden çogu hastada basarili sonuçlar elde edilmesini saglamaktadir. Tibbi duruma göre uygun bir diyet ve egzersiz programi da kisiye önerilir. Bununla birlikte insülin direncini kiran ve erkeklik hormonunun etkisini bloke eden ilaçlar da verilebilmektedir. Omega-3 yag asitlerinden zengin beslenmek (balik, tereyagi, yumurta, ceviz gibi) veya hekim tavsiyesi ile bunlari içeren besin destekleri almak da düzensiz hormon üretiminin normale dönmesine yardimci olabilmektedir.