eg24

Arastirmalar, sigaraya baslama yasinin 11’e kadar düstügünü gösteriyor. Her yil, binlerce kisi içerdigi 4 binden fazla zararli maddeye ragmen sigara içmeye basliyor. Buna karsin sigara yasaginin baslamasiyla birlikte aliskanligindan kurtulmak isteyenlerin sayisi da her geçen gün artiyor. Sigarayi birakmak için bir uzmandan yardim almak kolaylik sagliyor. Iste burada devreye yine tip bilimi giriyor. Ara kontroller ve yasanan sikintilari paylasmak, sigarayi birakmada elde edilen basari oranini artiriyor. Sigaranin birakildigi ilk günlerde meydana gelen agiz kurulugu, agizda çikan yaralar, kabizlik, heyecan, düsünememe gibi sorunlarin asilmasinda bu destegin önemli etkisi oluyor. Acibadem Maslak Hastanesi Bashekimi ve Sigara Birakma Poliklinigi Sorumlusu Prof. Dr. Çaglar Çuhadaroglu, sigarayi birakmanin yollarini anlatti.

1. Nikotin sakizlari ve bantlari Nikotin içeren sakiz ve bantlarin 1980’li yillarin ortalarindan itibaren kullanilmaya baslandigini belirten Prof. Dr. Çaglar Çuhadaroglu sunlari söylüyor: “Bu tedavinin temeli, kisinin tükettigi sigara miktarina göre belirlenen nikotin bandinin vücuda yapistirilmasina dayaniyor. Bu bantlardaki nikotin miktari da giderek azaltiliyor. Nikotin bantlarinin kalbe zarar verdigine dair söylemler var, ancak bunlar dogru degil. Siz günde 20 sigara içiyorsaniz, bunun yerine verilen bant çok daha az nikotin içeriyor. Tek basina davranissal tedavilerle sigarayi birakma basarisi yüzde 15-20 seviyesinde kalirken, bu tedavilerin nikotin ile birlestirilmesinde oran yüzde 30’a çikiyor” diyor. 2. Bupropiyon Dünya Saglik Örgütü’nün kabul ettigi ikinci yöntem ise bupropiyon etken maddeli bir ilacin kullanimi. Prof. Dr. Çuhadaroglu, bupropiyon tedavisinin tesadüfen bulundugunu ifade ediyor. Bir çalisma sirasinda Vietnam gazilerine verilen bupropiyon etken maddeli antidepresanlarin, sigara ve alkolden alinan keyfi azalttigi belirlendi. Nikotin reseptörleri (dis ortamdan ya da organizmanin içinden gelen degisik yapidaki uyarilari algilayip, sinir lifleri araciligiyla merkezi sinir sistemine ileten anatomik yapilar), sigara içildiginde beyinde olusarak, mutluluk hormonlari olarak bilinen dopamin ve noradrenalin salgilanmasina yol açiyor. Bupropiyon ise bu hormonlarin beyinde kalis süresini uzatiyor. Prof. Dr. Çaglar Çuhadaroglu, bu mekanizmayi söyle açikliyor: “Vücut bu hormonlari kullaniyor, ayni yerden geri aliyor, tekrar temizliyor ve yeniden kullaniyor. Geri alma yerleri de ‘reuptake kapilari’ oluyor. Bupropiyon ise bu kapilari yavaslatiyor. Geri alim yavas olunca, beyinde daha çok bulunuyorlar ve etkileri de uzun sürüyor. “ 3. Vareniklin Kisi sigara içince nikotin, beyindeki nikotin reseptörlerine baglaniyor ve onlarin sayisinin giderek artmasina yol açiyor. Bu durum da bagimliligi pekistiriyor. Vareniklin etken maddeli bir ilacin, nikotin reseptörlerini azalttigini belirten Prof. Dr. Çuhadaroglu, bagimlilik durumunun da kisiye göre degistiginin altini çizerek su bilgileri veriyor: “Nikotin reseptörleri canlilar ve çogaliyorlar. Vareniklin ise reseptörlere baglaniyor ve daha az dopamin salgilanmasini sagliyor, böylece yeni nikotin reseptörü uyarisi yapmiyor. Nikotin reseptörünün ömrü 15 gün. Bu ilaçla, nikotin reseptörlerinin çogalmasinin engellenmesi ve yaklasik 20 gün içinde kisinin hiç sigara içmedigi zamana dönmesi amaçlaniyor.”

Yöntemleri farkli olsa da tüm tedavilerin birkaç ortak noktasi bulunuyor. Bunlardan ilki tedavi süresi… Hap alimi seklindeki tedavilerin en az 8 hafta sürdürülmesi, gerektiginde sürenin 12 haftaya çikartilmasi öneriliyor. YENI DAVRANIS BIÇIMLERI GELISTIRIN!

Sigarayi birakmada en önemli kurallardan biri de yeni davranis biçimleri gelistirmek oluyor. Sigara içme ihtiyaci hissedildiginde yapilacak birkaç hareket, bu zararli aliskanliktan kurtulmayi kolaylastiriyor. Bunlardan bazilari: • Bol bol su için. • Bulundugunuz ortami sik sik havalandirin. • Isinize odaklanamadiginizi düsündügünüzde iki dakika soluklanin ve yeniden baslayin. • Kül tablalarini ortadan kaldirin. • Sigarayi birakmaya karar verdiginiz an, içtiginiz markayi degistirin. • Kullandiginiz parfümü degistirin. Çünkü sigara kokusu ile birlesen parfüm, kisisel bir özelliginiz haline geliyor. • Arkadaslarinizdan size destek olmalarini isteyin. • “Niye sigara içiyorsunuz? Niye birakmak istiyorsunuz?” sorularini cevapladiginiz bir liste olusturun. Sigara içmek istediginizde o listeye göz atin. • Sigara-kahve, sigara-çay ve sigara-raki gibi ikilileri saptayarak, bunlari ‘sigarasiz’ yapmayi deneyin. • Tespih ve stres topu kullaniminin yardimci olabilecegini unutmayin. • Sigarayi biraktiginiz günü, dogum günü gibi özel bir gün olarak belirleyin. Böylece kutlamak için iyi bir nedeniniz olsun.