eg24

“Kapali havalarda içimi bir mutsuzluk kapliyor, hiçbir sey yapmak istemiyorum” diyorsaniz, bazen uykunuz kaçiyor bazen de sürekli uyumak istiyorsaniz, istahiniz artiyor ya da azaliyorsa mevsimsel depresyon sorunu yasiyor olabilirsiniz. Memorial Etiler Tip Merkezi’nden Uz. Psikolog Tuba Erzan Kiran, mevsimsel depresyon ve korunmanin yollari hakkinda bilgi verdi.

Günesle birlikte yasam enerjiniz azalmasin

Mevsimsel özelliklerin kisilerin iyilik halini olumlu ya da olumsuz sekilde etkiledigi bilinmektedir. Özellikle kis mevsiminde günlerin kisalmasi, günes isiginin azalmasi, insanlarin sürekli kapali ortamda kalmasi, kisilerin psikolojilerini olumsuz yönde etkileyen faktörler arasinda yer almaktadir. Bununla birlikte kis aylarinda birçok kiside uyku ihtiyaci ve istah artisi yasanirken, enerji ve keyif düzeyinde de azalma görülebilir. Bu nedenle

bozukluk olarak ifade edilmese de, kisilerin mevsime bagli olarak depresif belirtiler gösterdikleri bilinmektedir. Mevsimsel depresyon; her yil belirli dönemlerde özellikle günes isinlarinin azalmaya basladigi sonbahar-kis aylarinda ortaya çikan ve ilkbahar döneminde kaybolan, bir takim depresif belirtilerle kendini gösteren bir bozukluktur. Bu bozuklukta depresyondan farkli olarak asiri yorgunluk, uyku süresinde artis, istah ve kilo artisi gibi

belirtiler dikkati çekmektedir. Mevsimsel depresyon, kis depresyonuna göre daha az görünse de, yaz aylarinda baslayip sonbaharda düzelen türü oldugu da bilinmektedir.

Mevsimsel depresyon belirtileri:

• Mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik

• Kendini degersiz hissetme, zaman zaman suçluluk duygusu içine girme

• Uykusuzluk ya da asiri uyku hali

• Enerji azalmasi, çabuk yorulma

• Istah azalmasi veya artmasi (Daha çok karbonhidratli yiyeceklere yönelme)

• Sinirlilik ve karamsarlik

• Konsantrasyon bozukluklari

Her 10 kisiden 3’ü mevsimden olumsuz etkileniyor

Mevsimsel depresyon tanisi konulabilmesi için belirtilerin görüldügü ve ortadan kayboldugu sürecin 2 yil devamlilik göstermesi gerekmektedir. Her 10 kisiden 3’ünün kilo, beslenme, uyku, sosyal faaliyet, iyilik hali ve enerji düzeyi gibi özelliklerinin mevsimsel degisimlerden olumsuz etkilendigi bilinmektedir.

Mevsimsel depresyonla basa çikmak için…

• Gün isigindan mümkün oldugunca çok faydalanin.

• Ev ve is ortaminizi yeteri kadar aydinlatin ve havalandirin.

• Düzenli spor yapin. Haftada 3 gün 30-40 dakika spor, kisinin vücuduna sagladigi fayda kadar psikolojisi üzerinde de etkilidir. Spora zaman ayirmak kisinin kendisini daha mutlu hissetmesine yardimci olmaktadir.

• Uyku düzeninizi korumaya çalisin.

• Saglikli ve dengeli beslenin, karbonhidrat ve seker tüketimini kontrol altinda tutun.

• Destek kaynaklarini harekete geçirin.

• Sosyal yasama, planli sekilde zaman ayirin.

Bütün bu siralanan önlemler kisi üzerinde olumlu bir etki saglayamadigi takdirde, daha detayli degerlendirilmesi için konunun uzmanina basvurulmasi gerekmektedir. Uygulanan tedaviler arasinda psikiyatrik destek, psikoterapi ve isik terapisi yer almaktadir.