eg24

Polikistik over sendromu, kadinlarda adet düzensizligi, tüylenme ve kilo problemleri ile kendini gösteren bir rahatsizliktir. Bu hastalik, kisirliga kadar gidebilecek ciddi tablolar ve ileriki yillarda olusabilecek saglik problemleri açisindan düzenli kontrol altinda tutulmalidir. Memorial Etiler Tip Merkezi Kadin Hastaliklari ve Dogum Bölümü’nden Op. Dr. Nihal Çetin, polikistik over sendromu (PKOS) ve tedavisi hakkinda bilgi verdi.

Genetik ve çevresel faktörler etkili olabilir

Polikistik over sendromu; santral sinir sistemi, hipofiz bezi, yumurtaliklar, böbreküstü bezi ve diger dokular arasindaki etkilesimlerin bozulmasina bagli olarak; üreme çagindaki kadinlarda en sik ortaya çikan endokrin bozukluktur. Kronik seyreden ve gelecekte yasam kalitesini olumsuz etkileyebilen bir hastaliktir. Baslatici faktör veya faktörler henüz tam olarak anlasilamamakla beraber; genetik ve çevresel faktörlerin etkilesimi ile ortaya çikmis bir hastalik olarak degerlendirilebilir.

Anahtar bulgu yumurtlamanin olmamasidir

Tipik polikistik overler (Çok sayida kist içeren over dokusu), uzun süre yumurtlama olmamasi sonrasinda olusmaktadir. Normal kadinlarin %25 kadarinda polikistik overin tipik ultrasonografi bulgulari (overlerde inci tanesi gibi dizilmis follikül kistleri) görülmektedir. Dogum kontrol hapi kullanan kadinlarin %14’ünde de bu ultrasonografik bulgu izlenmistir. Bu durumda sadece polikistik over görüntüsü tani koymada yeterli degildir. Uzun süre yumurtlamanin olmamasi su tablolara neden olabilir:

1. Kisirlik
2. Adet düzensizligi
3. Tüylenme artisi, saç dökülmesi ve akne (sivilce)
4. Rahim kanseri ve muhtemel meme kanseri riskinde artis
5. Kalp-damar hastaliklari riskinde artis
6. Insülin (kan sekeri kontrolünü saglayan hormon) artisi mevcut olan kadinlarda seker
hastaligi riskinde artis

Adet düzensizligi görülüyor

Hastalarin basvuru sebebi, siklikla adet görmeye basladiklari dönemden itibaren baslayan adet düzensizlikleridir. Adet düzensizligi, adet aralarinin 35 günden uzun olmasi veya yilda 10’dan az adet görme seklindedir. Hastaligin yakinma ve bulgulari kisiden kisiye çok farklidir ve zaman içinde degisim gösterir.

Polikistik over sendromu bulunan kadinlarda uzun dönemde; seker hastaligi, hipertansiyon, kalp ve damar hastaliklari ile rahim kanseri görülebilir. Polikistik over sendromu neden oldugu sikayetler ve ileride olusabilecek saglik problemleri açisindan düzenli kontrol altinda olunmasi gereken bir hastaliktir.

Yasam tarzinizda degisiklik yapin

Polikistik over sendromu aslinda anne karninda baslar. Bu durum tutumlu genler hipotezi ile açiklanir. Bu kisilerde anne karninda bebek iken gelisme geriligi görülür. Anne karninda besinlerden ve enerjiden yoksun kalan bebek, dogduktan sonra bu yoksunluk ortadan kalktiginda bunlari vücudu tutumlu kullanmaya baslar ve biriktirme aliskanligi ortaya çikar. Bu sebeple obezite görülür. Tedavide kilo kontrolü birinci basamaktir. Bu hastalarda dengeli beslenme yasam tarzi olmalidir. Kilo alimi polikistik over sendromu belirtilerinin siddetini artirir ve ileriye dönük saglik sorunlarinin ortaya çikma riskini artirir. Polikistik over sendromunda sik sik ara ara beslenilmelidir. Bu açlik krizlerini azaltir, vücut yaglanmasini ortadan kaldirir. Doymus yaglardan fakir, glisemik indeksi düsük ve yüksek lif içeren diyet önerilmektedir.