Rota virÜsÜ

[eg24]

“Iki Yasina Kadar Rota Virüsüne Dikkat “

Ishal, gelismekte olan ülkelerde sik rastlanan ve dünya genelinde 5 yas alti ölüm siralamasinda perinatal hastaliklar alt solunum yolu enfeksiyonlarindan sonra 3. sirada yer alan önemli saglik sorunudur.

Çocuklardaki ishal etkenleri arasinda en sik sebep viral hastaliklar, viral ishaller arasinda da en sik neden % 40-60 oraninda rota virüs ishalleridir.

Acibadem Kocaeli Hastanesi Çocuk Hastaliklari Uzmani Dr. Sevinç Tugay, rota virüsü ile ilgili bilgiler verdi.

Rota virüs ilk olarak 1973 yilinda Avustralya'da tanimlanmistir. 7 ayri grubundan, insanlarda hastalik yapan 3 grubu vardir; “A,B, C gruplari”. Çocuklarda en sik A grubuna bagli ishaller gözlenir. En sik sonbahar sonu (Aralik-Ocak) ile ilkbahar ortalarinda görülmekle birlikte, yilin her döneminde de olabilir. Özellikle hijyen kosullarinin iyi olmadigi ortamlarda rota virüs ishalli bir kisinin diskisi ile kolaylikla çevreye yayilabilir. Bu kisinin dokundugu kapi kollari, telefon, asansör dügmesi, oyuncak, bardak gibi çok çesitli araçlarla çevredeki kisilere kolaylikla bulasabilir. Yapilan çalismalar virüsün kuru yüzeylerde 6-60 gün arasinda canli kalabildigini tespit etmistir.

En Fazla Hangi Yas Grubu Etkilenir?

 Rota virüse bagli agir ishaller siklikla 3 ay - 2 yas arasindaki çocuklari etkiler.

 3 aydan önceki bebekler anne sütünden geçen antikorlar sayesinde korunurlar.

 Çocuklar hayatlarinin ilk 2-3 yilinda mutlaka rota virüs ishaline yakalanirlar ve bu virüse karsi antikor olustururlar.

 Tüm dünyadaki çocuklarin %95'i 3-5 yasina kadar yilda 1 milyondan fazla çocugun ölümünden sorumlu olan bu virüsle tanisirlar.

 Rota virüsle karsilasmis olmak daha sonraki enfeksiyon ataklarinin daha hafif geçirilmesini saglar.

 Rota virüs ishali ince barsaklari etkileyip, sivi ve elektrolit emilimini bozmasi; kusma ve ishal ile vücuttaki sivi elektrolit dengesini bozarak ciddi sivi kaybina neden olmasi nedeniyle önemlidir.

 Bu nedenle ishale bagli hastaneye yatislarda ilk sirada yer almaktadir.

 Enfeksiyon belirtileri temastan sonraki 12 saat ile 4 gün arasindadir. Çogunlukla 1-3 günlük kuluçka süresinin ardindan aniden kusma baslar.

 Vakalarin yarisinda ates eslik edebilir. 5-8 gün süre ile sulu ishal, hafif ates, kusma, dirençli istahsizlik bazen üst solunum yolu enfeksiyonu bulgulari (öksürük, burun akintisi) seklinde gözlenir.

 Prematürelerde genellikle agir ishaller seklinde seyredebilir.

 Tani için yapilan diski tahlilinde kan ve lökosit yoktur, bazi vakalarda diskida az sayida eritrosit tespit edilirken gaitada gizli kan da pozitif çikabilir.

 Diski kültüründe üreme olmaz. Rota virüs antijen testi ile kisa sürede tani konulmaktadir. Diski yoluyla hastalik boyunca virüs atilir hatta bulgularin düzelmesinden sonra 2-3 gün daha diskida rota virüs tespit edilebilir. Bu yüzden bulasicilik en az 1 hafta devam eder.

 Rota virüs enfeksiyonunun tedavisi sadece sivi elektrolit takviyesinden ibarettir antibiyotik verilmesi gereksizdir.

 Anne sütü alan bebeklerde sik sik emzirilmesi önerilir.

 Agizdan sivi alabilirse piyasada hazir bulunan seker -tuz solüsyonlari (ORS) önerilir.

 Probiyotikler barsaktaki viral etkenlerin barsak duvarina yapismasini, çogalmalarini, toksinlerin etkisiz hale getirilmesini saglamak amaciyla kullanilabilir.

 Agir sivi kayiplarinda ise yatirilarak serum tedavisi yapilmalidir. Az yagli ishal diyeti az ve sik beslenme önerilir.

Rota Virüsünden Nasil Korunmaliyiz?

Rota ishalinden korunmanin en etkin yolu hijyenin kurallarina uymaktir. Sik sik eller yikanmalidir. Son yillarda gelistirilmis asilar da hastaligin önlenmesinde çok önemlidir. Asilarin ilk dozlari 6 hafta ile 3 aylik dönemde uygulanmalidir.