Antisosyal Kişilik Bozukluğu

[eg24]

Aşağıdakilerden en az 3’ünün varlığı ile birlikte 15 yaşından beri süren başkalarının haklarını saymayıp, diğerlerinin haklarına saldırı kendini gösteren kişilik bozukluğudur.

1- Tutuklanmasına yol açacak davranışlarda ısrar ile kendini gösteren yasalara uygun, sosyal davranışlara uyamama

2- Devamlı olarak yalan söyleme, farklı takma adlar kullanma, zevk ya da kişisel çıkarı için başkalarını aldatma gibi dürüst olmayan davranışlar

3- Aniden sonucunu düşünmeden yapılan davranışlar, gelecek için planlar yapmama

4- Tekrarlayıcı kavga, dövüş, saldırılar ile birlikte öfkelilik hali

5- Kendisi, yakınları ya da başkasının güvenliği ile ilgili umursamazlık hali

6- Bir işi yürütememe veya parasal sorumluluklarını yerine getirmeme ile giden sürekli bir sorumsuzluk durumu

7- Başkasına zarar vermiş, fena davranmış birşeyler çalmış olmasına rağmen duruma ilgisiz kalıp, kendini haklı göstermeye çalışmak ve bundan vicdan azabı duymamak.

8- Kişinin en az 18 yaşında olması ve 15 yaş öncesi davranım bozukluğu belirtileri göstermeye başlamış olması gerekmektedir.

Rahatsızlığın oluşunda rol alan etkenler:
Ani dürtüsel hareketler ve saldırgan davranışların beyindeki anormal serotonin işlevi nedeniyle olduğu düşünülmektedir. Bu kişilerin genetik yatkınlık durumları olmasa bile, erken çocukluk dönemlerinde anne-babanın maddi ya da manevi yokluğu, ebeveynin cezalandırıcı, aşağılayıcı tavırlar sergilemesi.

Rahatsızlık psikopati ve sosyopati olarak da bilinmektedir. Hastada 15 yaş öncesinde davranım bozuklugu belirtileri vardır. (İnsan ya da hayvanlara yönelik saldırganlık, mala zarar verme, başkalarına ait şeyleri çalma ve sahtekarlıklar yapma (ev-okuldan kaçma, hırsızlık) ve kuralları, disiplini önemli derecede bozma) Bu davranışlar sürekli kendini göstermektedir. Bu kişiler yasadışı işler peşinde koşarlar. Başkalarının düşünceleri onlar için önemli değildir.

Toplumda görülme oranı:
Erkeklerde % 3, kadınlarda % 1 oranında görülmektedir. Madde kullanımı nedeniyle yataklı tedavi görülen kurumlar ve adli mekanlar ya da cezaevlerinde daha yüksek oranda görülmektedir. Çoklukla yalan söyler, çevrelerindekileri aldatır, çıkar elde etmek ya da sadece zevk almak için başkalarını kullanır ya da yanıltırlar. Öfkelerine hakim olamayıp, kavga ederler, eşleri, çocukları, ana-babalarını döverler. Ana-baba olmanın gereklerini yerine getiremez, düzenli, sakin bir aile hayaı oluşturamazlar. Tehlike oluşturacak etkinliklere atılırlar (hızlı ve zikzaklar yaparak araba kullanma, alkollu araç kullanımı, tekrarlayan kazalar yapma gibi ).

Farklı ve zararlı cinsel ilişkiler ve alkol-madde kullanımı görülebilir. Sorumluluklarını yerine getirmedikleri için işten atılmaları, işverenle tartışmaları fazladır. Herkes gibi düzenli ve doğru yoldan yaşayamazlar. Çok iş değiştirirler. Yokluk içinde kalıp, sokaklarda yatabilirler. Askerlikleri aldıkları cezalar nedeniyle uzar, uzun süreli hava değişimi raporları alırlar. Yaptıklarından pişman olmazlar. Kibirli bir görünüm sergilerler.

Kimlerde daha çok rastlanmaktadır?
Genellikle sosyoekonomik düzeyi düşük ve kırsal kökenli kişilerde görülmektedir.

Hastalığın seyri:
Eğer kişi yapilan eylemler sonucu ya da kotu yaşam koşulları sonrası ölmezse, rahatsızlık 40 yaş sonrasında etkinliğini azaltabilir.

Ailesel yatkınlık:
Bu bozukluk hastanın 1. derece akrabalarında genel topluma göre daha çok görülmektedir. Ayrıca bu kişilerin akrabalarında somatizasyon bozukluğu ve madde kullanım bozukluğu da yüksek düzeydedir.

Sebepleri:
Çocuklukta dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda ileri dönemde görülme riski yüksektir.