Menopoz dÖneminde bedensel ve ruhsal sagliginizi koruyun

[eg24]

Bir kadinin hayatinda en önemli dönüm noktalarindan olan menopoz birçok endiseyi de beraberinde getiriyor. Kadin hayatinin dogal evrelerinden biri olarak düsünülmesi gereken menopozun, tedavisi mümkün olmayan sorunlarin yasandigi, yaslanmanin baslangici olarak görülmesi bu süreci zorlastiriyor. Memorial Antalya Hastanesi Kadin Hastaliklari ve Dogum Bölümü’nden Op. Dr. Zeki Salar menopoz döneminde olan kadinlarin bedensel ve ruhsal sagliginin nasil korunmasi gerektigi hakkinda bilgi verdi.

Menopoz, kadinlarda adet kanamalarinin kesilmesi anlamina gelir. Ortalama menopoz yasi bati toplumlarinda 50-51 iken, ülkemizde 47-49 yas civarindadir. Menopozun 40 yasindan önce olmasina “prematür menopoz”; 45 yasindan önce olmasina ise “erken menopoz” adi verilir. Her iki durum da normal degildir. 50’li yaslarda görülen menopoz dogal bir süreç olarak degerlendirilirken, erken menopoz tedavi edilmesi gereken anormal bir durum olarak ele alinmalidir. Bu nedenle erken menopoz özellikle ailesini tam olusturamamis, çocuk yapma planlarini gerçeklestirememis kadinlar için önem tasimaktadir.

Menopoz döneminde kemik erimesi, kalp krizi ve inme riski artiyor

Adet kanamalarinda düzensizlik ve adet kesilmesi menopoz döneminin ilk belirtilerindendir. Ates basmalari, terleme siklikla bu düzensizliklere eslik eder. Kimi zaman birliktelik esnasinda genital kuruluk hissi, agri ve kanamalar görülebilir. Bunlar menopoz sürecinin gözle görülür belirtileridir. Uzun süreçte menopoz öncesi dönemde yumurtaliktan üretilen östrojen hormon eksikligine bagli olarak, kadin vücudunda bir takim sorunlar olusabilir. Bunlarin basinda osteoporoz (kemik erimesi) gelir. Östrojen hormon eksikliginin yol açtigi bir diger sorun kalbi ve beyni besleyen damarlarda tikaniklik ve daralma olasiliginin artmasidir. Menopoz sonrasi dönemde kadinlarda kan yaglarinda da olumsuz degisiklikler olusmakta; kolesterol ve trigliserid düzeyleri yükselmektedir. Bu degisiklikler, kalp krizi ve inme (felç) riskinin artisina neden olmaktadir.

Ruhsal degisiklikler ortaya çikabilir

Bu bedensel degisikliklerin yani sira; azalan hormonlar etkisi ile birtakim ruhsal degisiklikler de ortaya çikabilir. Özellikle menopoz sürecine kendini hazirlamamis, dogru danismanlik almamis kadinlarda adetlerin kesilmesi ile depresyona kadar varabilen ruhsal degisiklikler ortaya çikabilir. Kimi kadinlarda içe kapanma, aglama ataklari, çabuk sinirlenme, yorgunluk, cinsel isteksizlik, dikkat bozukluklari ve unutkanlik belirtileri görülebilir.

Menopozdaki kadinlarin öncelikle etrafli bir aile öyküsü alinmali ve özellikle hormon tedavisinin verilmesi için sakinca olusturacak durumlar belirlenmelidir. Jinekolojik muayene sonrasinda ultrason ile rahim ve yumurtaliklar degerlendirilmelidir. Smear testi, kan sayimi ve yag yaglari testleri, karaciger, tiroid, kalp ve böbrek fonksiyonlarinin degerlendirilmesi, meme inceleme testleri ve kemik erime testleri yapilmasi gereken diger testler olarak siralanabilir.

Sadece ilaç tedavisi yeterli degildir

Menopoz tedavisi sadece ilaç tedavisi olarak görülmemeli, hastaya yeterli zaman ayrilmalidir. Çünkü çogu kez menopoz dönemine giren kadin ruhsal sorunlarini rahatlikla paylasamaz, saklamak ister. Bu durum kadini ruhsal olarak olumsuz etkilerken, tedaviye devamini engelleyebilir. Menopoz tedavisi; bitkisel ya da ilaç seklinde hormon tedavileri, osteoporoz (kemik erimesi) tedavisi, düzenli egzersiz ve dengeli beslenme, psikolojik destek ile sorunlarin çözülmesi olarak 4 grupta ele alinir. Hangi tedavi yöntemlerinin seçilmesi gerektigine kapsamli bir degerlendirme sonrasinda hasta ile birlikte karar verilmelidir.