eg24

* Küre dağları üzerinde, Kastamonu’nun Pınarbaşı ilçesinde bulunmaktadır. Cide ilçe merkezinin güneyindeki Derebucağı Köyü’nün sınırları içinde ve Toprakini Kayası’nın kuzey yamacındadır.
* Ilgarini mağarası prehistorik açıdan önem taşıyan 858 metre uzunluğu ile dünyanın 4. büyük mağarasıdır.
* Denizden 1250 metre yüksekliktedir.
* Mağaranın derinliği 250 metredir.
* Mağa içindeki sarkıt ve dikitler 1 milyon yıllıktır.
* Ilgarini Mağarası 160-220 milyon yıllık zaman içerisinde oluşmuştur.
* Mağarayı yılda yaklaşık 2 bin turist ziyaret ediyor.

Mağaraya, Derebucağı Köyü'nden yaya ya da katırlarla ulaşılmaktadır. Yolculuk ormanda yapılacağından bir rehber bulundurmak gerekmektedir.

Mağaranın girişi doğal kemerlidir. Mağaranın içerisinde kalıntı ve buluntulardan mağaranın hem yerleşim alanı, hemde dini mekan olarak kullanıldığını, yapı tekniği, malzeme özelliği ve yapı şekilleriyle genç Roma ve erken Bizans devrine ait olduğu söylenebilir. Mağara içine girildiğinde hemen giriş bölümündeki yapı kalıntılarından bu kısmın iskan yeri olarak kullanıldığı mağaranın girişten itibaren iki kola ayrıldığı görülmekte bir bölünde sarkıt ve dikitler bulunmaktadır. Diğer bölümde ise eğilimi %30 bir yoldan zigzag çizilerek kenarları kuru taş duvarlarla üçgen şeklinde örülmüş istinad duvarları ile çevrili 1 metre genişliğindeki 33 kavisten oluşan yolla yaklaşık 100 metre gidilerek ikinci bir düzlük alana inilmektedir. Bu düzlüğün sonunda istikametleri doğu-batı doğrultusunda uzanan kaya içinde iki katlı olarak oyulmuş ve içerleri sıvanmış, mağara zemininden sonra çatma dam şeklinde ardıç ağaçlarından yapılmış kat ile içindeki ardıç ağacından yapılmış lahitler bulunmaktadır.

Daha derinlerde duvar örülerek yapılmış bir patika ile inilen kilise ve mezarların bulunduğu bir salon vardır. Bu durum mağaranın dinsel bir mekan olarak görüldüğünü göstermektedir. Ancak lahitler açılarak dağıtılmış ve etrafta iskelet parçaları görülmektedir. Yine bu alanda mezarların önündeki düz alanda yonca planlı bir kilise şapeli bulunmaktadır. Doğu girişi yıkılmıştır. Duvarları 2,5 metre yüksekliğinde olup çamur harçla örülmüştür. Mağaranın normal olarak gidilebilen uzunluğu yaklaşık 250 metredir. Mağaranın bundan sonraki bölümü travertenli galeri biçiminde uzanmaktadır. Mağara bu özellikleriyle yoğun ziyaretçi akınına uğramaktadır. Ilgarini mağarasının geçmiş zamanlarda defineciler tarafından tahrip edildiği düşünülmektedir. Mağaranın çevresinde 60’a yakın mağara daha bulunmaktadır.