Alzheimer hastaliginda “Evde Saglik” ilkeleri

[eg24]

Ülkemizde ve dünyada yasli nüfusunun artisina bagli olarak Alzheimer hastaliginin görülme sikligi da artiyor. Beyindeki sinir hücrelerini etkileyen Alzheimer, önceleri kisa süreli unutkanlik olarak ortaya çikiyor ve kronik bir biçimde ilerliyor. Ilerleyen dönemlerinde; hafiza, konusma gibi durumlarda sorunlar yasayan hastalar, günlük yasamlarini devam ettirmekte zorluk çekiyorlar. Alzheimer, bellek ve bilissel islevlerde kronik ve ilerleyici kayiplara neden oluyor. Hastaligin ilerleyen dönemlerinde sürekli olarak bakima ihtiyaç duyan Alzheimer hastalari, çevrelerindeki kisilere de büyük sorumluluklar yüklüyor. Bu nedenle, hasta yakinlari 24 saat kaliteli hizmet alabilecekleri evde bakim hizmetlerinden yararlaniyorlar.

Mevcut verilere göre, yaklasik her 10 aileden birinin Alzheimer hastasi olan bir akrabasi bulunuyor. Büyük çogunlugu evde yasayan Alzheimer hastalarinin bakimi, genellikle tam gün ya da kismi olarak aile üyeleri tarafindan yapiliyor. Medline Evde Saglik, hastanin saglik kurumlarinda ilk tedavisi yapildiktan sonra evde veya saglik kurumlari disinda tedavilerine devam edilmesi gereken hastalar için kaliteli ve güvenilir yapisiyla toplumun yasam standardini yükseltmeye devam ediyor.

Alzheimer hastalari arasinda belirtiler ve hastaligin ilerleme hizi farklilik gösteriyor. Bu nedenle, bakim teknikleri her hastanin durumuna göre uyarlanmalidir. Medline Acil Saglik Operasyonlarindan Sorumlu Direktör Dr. Baris Mutluer, hasta bakimi konusunda sunlari belirtiyor:

Bellek kaybiyla basa çikmak

Alzheimer hastaliginda ortaya çikan belirti genellikle bellek kaybidir ve hastalik ilerledikçe bu sorun giderek kötülesir. Bu nedenle;

—Sik sik listeler, notlar, takvimler, çalar saatler vs. gibi animsaticilar kullanin.

—Islerinizi ve programinizi belli bir rutinde yapin.

—Bir sözcügü veya bir ismi animsayamamanin dogurdugu engellenmislik duygusunu azaltmak için evdeki esyanin veya fotograftaki insanlarin üzerine isimlerini yazin.

—Bol bol isimli ve resimli çalismalar yapin.

—Evden çikip gitme riski ortaya çiktiginda, hastanin adi, telefon numarasi, adresi ve temas kurulacak kisinin ayrintilarini üzerindeki giysilere dikin veya baska bir yerine ilistirin.

—Hastanin son zamanlarda çekilmis bir fotografini el altinda bulundurun.

—Ona sürekli günü, ayi ve yili ve o siradaki hava durumunu animsatin.

Güvenli bir ortam yaratilmasi:

Ev ortami güvenli ve bildik bir hale getirilmelidir. Düzensizlikten kaçinmak ve düsmeleri önlemek için, mobilyalar hep ayni yerde tutulmalidir. Ilaçlar, alkollü içecekler, silahlar, zehirli maddeler, tehlikeli araçlarin durdugu dolaplar kilitli tutulmalidir. Elektrik çarpmasini önlemek için elektrikli aletler banyoda tutulmamali, yaniklari engellemek için su isiticilari 50 °C'nin üzerine çikarilmamali ve düsmeleri önlemek için pencerelere parmaklik taktirilmalidir.

Giyim

Alzehimer'li kisi için giyinme islemi gerçeklestirilmesi zor bir hal alabilir. Hasta yalnizca fiziksel yetenegini kaybetmekle kalmaz, uygun giyinme ve giysilerin hangi sirayla giyilecegi kavramini da yitirebilir.

—Boyun açikligi genis, önden kapanan ya da kapanmasi gerekmeyen giysiler seçin.

—Dügme yerine fermuarli giysiler seçin.

—Cirt cirtli / Bantli ayakkabilari tercih edin.

—Çekmecelerin üzerine, içlerindeki giysilerin isimlerinin veya resimlerinin çizili oldugu etiketler yapistirin.

—Giysileri giyilme sirasina göre yerlestirin veya hastaya giysileri teker teker verin.

—Alzheimer’li hastalarda idrar kaçirma sorunuyla karsilasilabilir. Bu nedenle özel çarsaflar, külotlar ve pedler kullanabilirsiniz.

Banyo

Banyoyu yikanmak ve beden temizligi için kullanmak Alzehimer'li hasta için giderek zorlasabilir. Bazen artik yikanma gereksinimi bile duymayabilirler. Bu nedenle bu konuda son derecede hassas ve yumusak bir biçimde banyo yapmalari için yardimci olunmalidir.

—Hasta günün belirli bir zamaninda yikanmayi tercih edebilir, ya da yikanmayi disari çikmak veya birilerinin ziyaretine gelmesi için hazirlanmakla iliskilendiriyor olabilir.

—Hastanizin fiziksel zorluklari varsa banyoda kullanilabilecek bazi yardimci malzemelerden yararlaniniz. ( Tutunma çubuklari, yükseltilmis klozet kapaklari, kaymaz dus yaygilari ve tabureler gibi )

¬¬―Hastanin banyo içerisinde kilitli kalmasini önlemek için banyonuzun kilidini daha önceden alin.

—Suyun ilik olmasina dikkat edin.

Gece yatma düzeni olusturulmasi

Davranislar genellikle geceleri kötülesir. Televizyon, bulasik ve konusma gürültülerinden uzak bir yatma düzeni olusturulmasi önemlidir. Yön bulma bozukluklarini önlemek için gece lambasi yakilmasi yararlidir. Gün içinde kafein aliminin sinirlanmasi, sekerlemelerin azaltilmasi ve egzersiz yapilmasi gece ortaya çikan huzursuzluklari azaltabilir.